Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Ισλαμισμός, Καπιταλισμός και Δημοκρατία


Ισλαμισμός, Καπιταλισμός και Δημοκρατία

(PHOTO: EPIC TIMES).(PHOTO: EPIC TIMES).
Του Νίκου Λακόπουλου
ΝΙΚΟΣ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣΚάθε προσπάθεια να εξηγήσουμε με την λογική έναν πόλεμο είναι παράλογη γιατί ο ίδιος ο πόλεμος είναι παράλογος. Πριν από μερικές δεκαετίες ο «εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες» χαιρετίστηκαν ως αγώνες για τον προσδοκώμενο σοσιαλισμό, καθώς ο Καπιταλισμός- ως γνωστόν- πνέει διαρκώς τα λοίσθια- κατά μία εκδοχή έχει πεθάνει ήδη.
Ο Ραούλ Βανεγκέμ αποκάλυψε έγκαιρα ότι οι αγώνες αυτοί ήταν αγώνες των εθνικών αστικών τάξεων για …καπιταλισμό- αν και η ανάλυση αυτή είναι ήδη πια χοντροκομμένη. Πρόκειται για κάτι χειρότερο.  Η περίφημη Ιρανική Επανάσταση που έδιωξε τον «αστό» Σάχη αποκάλυψε πως η Ιστορία δεν κινείται όπως θα θέλαν οι μαρξιστές και οι νεομαρξιστές. Οι πρώτοι- πρώτοι που έσφαξαν οι Αγιατολάχ ήταν οι κομμουνιστές.
Τα περισσότερα κινήματα της εποχής εκείνης γύρω από την Μεσόγειο, δηλαδή πολύ κοντά στην Ευρώπη και την Δύση, εμφανίστηκαν ως αντιιμπεριαλιστικά –και ήταν-  αλλά ήταν
και εθνικιστικά με τον δικό τους τοπικό ιμπεριαλισμό. Τα κινήματα αυτά ως συστήματα εξουσίας εξελίχτηκαν σε φασιστικά καθεστώτα ακόμα κι αν ήταν «λαϊκές δημοκρατίες»- μοναρχίες τύπου Στάλιν ή Σαντάμ Χουσεΐν ή «Τζαμαχίρια» της Λιβύης.
Οι Σταυροφόροι και οι Τζιχαντιστές
Η τραγική διαπίστωση είναι πως καμιά επανάσταση δεν οδήγησε στην δημοκρατία ή τον «σοσιαλισμό». Ο Καντάφι που έκανε μια «επανάσταση» εναντίον του βασιλιά εξελίχτηκε σε κάτι χειρότερο. Με μια θεωρία εθνικοσοσιαλιστική κατήργησε τα κόμματα επειδή διχάζουν τον λαό! Σήμερα προβάλλει ως πρότυπο των νεοφασιστών παρότι ήταν ο βασικός χρηματοδότης της «αριστερής» τρομοκρατίας.
Από την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας –με τα δικά της Τζιχάντ- ο εχθρός δικαιολογεί τον πόλεμο, έτσι ώστε και αν δεν υπάρχει αυτός κατασκευάζεται. Ο πόλεμος είναι αυτονόητος κι ένας «εθνικοαπελευθερωτικός» αγώνας- εμφανίζεται ως δίκαιος πόλεμος». Ο Σταυροφόρος δικαιολογεί τον Ισλαμιστή κι ο Ισλαμιστής τον Σταυροφόρο –εναντίον του οποίου στρέφεται το Χαλιφάτο.
Μπορεί η θρησκεία να ευλογεί το θάνατο απίστων- όπως έκαναν οι Βυζαντινοί, οι Σταυροφόροι κι ο Πάπας, αλλά ο θρησκευτικός φανατισμός δεν επαρκεί ως εξήγηση για όσα συμβαίνουν σήμερα. Η ομάδα τρομοκρατών- βομβιστών αυτοκτονίας στο Παρίσι ήταν νέοι- σαν όλους τους άλλους- που δεν ήταν πιστοί μουσουλμάνοι, αλλά βρήκαν στο τζιχαντισμό μια ιδεολογία που θα μπορούσε να είναι και μια άλλη, αρκεί να ήταν αντισυστημική, να περιέχει μίσος και δράση. (Δες το άρθρο Ισλαμισμός και Ναζισμός ΕΔΩ).
Τρομοκρατία και Αποικιοκρατία
Από το ερώτημα αν υπάρχει θεός και τον Διαφωτισμό περάσαμε στην πίστη πως ένας ο Θεός και είναι μεγάλος. Η Ιστορία καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα που για την Ευρώπη είχαν λυθεί ήδη.  Ο φαύλος κύκλος του νέου πολέμου δεν αφορά την σύγκρουση με το «μουσουλμανικό τόξο».
«Επιδιώκεται η δημιουργία μιας ψύχωσης, ότι είμαστε σε πόλεμο με κάποιον εξωτερικό εχθρό, ενώ βασική πλευρά του προβλήματος βρίσκεται μέσα στη χώρα» λέει ο Κώστας Βεργόπουλος. «Ο εχθρός είναι μέσα μας! Είναι εσωτερικός εχθρός που εκτρέφεται από τον κοινωνικό αποκλεισμό χιλιάδων νέων, κατά κύριο λόγο μουσουλμανικής προέλευσης.  Βαδίζουμε σε αντίθετο δρόμο από αυτόν που θα έπρεπε να ακολουθήσει η Ευρώπη. Αν τα πράγματα συνεχίσουν στην πορεία που μπαίνουν τώρα, η καταστροφή είναι βεβαία. Πάμε προς σκοτεινές περιόδους, που θυμίζουν τους εφιάλτες του Μεσοπολέμου».
Τα ίδια λέει και ο Πάπας.  Η αναβίωση ναζιστικών, εθνικιστικών ακόμα και παγανιστικών θεωριών εξηγείται από  το φόβο για το μέλλον που οδηγεί σε μια λατρεία για το παρελθόν. Πολλές πλευρές του Ισλαμικού Κράτους θυμίζουν μια καθημερινότητα του Βυζαντίου. Φαίνεται πως η Ιστορία δεν πάει πάντα μπροστά. Ούτε οι Τζιχαντιστές οφείλουν την ύπαρξή τους στην αποικιοκρατία, ούτε το τέλος της Δημοκρατίας οφείλεται στην τρομοκρατία.
Η αντίθεση είναι πάντα ανάμεσα σε όσους θέλουν να πάμε μπροστά και σε όσους θέλουν να γυρίσουμε πίσω. Δεν πρόκειται για Ισλαμιστές. Η θρησκεία πάντα χρησιμοποιήθηκε από την πλευρά της εξουσίας. Ο δικός μας, δε, θεός- ο θεός της Ευρώπης, λείπει ταξίδι για δουλειές- ίσως στον Άρη. Μόνοι μας θα τα βγάλουμε (;)πέρα. Το μόνο πρόβλημα είναι πως σήμερα που «όλοι είμαστε Γάλλοι» η Ευρώπη που υπερασπιζόμαστε δεν είναι στα χέρια των πολιτών, ούτε κινημάτων. Ο στρατός και οι μυστικές υπηρεσίες έχουν τον πρώτο λόγο σ΄αυτό τον πόλεμο που – όπως κι αν έχει- θα καταλήξει σε βάρος των ελευθεριών και των δικαιωμάτων της Ευρώπης του Διαφωτισμού.
Ποιος είναι ο εχθρός
Ο Ολάντ έβγαλε  τον στρατό στους δρόμους, ίσως για να καλύψει την ανικανότητα του γαλλικού κράτους:  μια ομάδα δέκα-είκοσι ατόμων- που είναι Ευρωπαίοι Πολίτες» προκάλεσε τόσο δικαιολογημένο φόβο. Είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε ελευθερίες για την ασφάλειά μας.  Κι η Λεπέν, που ευνοείται από αυτή την εξέλιξη, δεν χρειάζεται να αλλάξει το Σύνταγμα για να βγάλει τον στρατό στους δρόμους. Αν γίνει αυτή πρόεδρος στη Γαλλία μάλλον θα είναι πιο φιλελεύθερη από τον Ολάντ που προκειμένου να αντιμετωπίσει ένα εσωτερικό εχθρό άρχισε να βομβαρδίζει στην Συρία.
Ακόμα κι αν δεν ενισχυθούν αντι-δημοκρατικές και εθνικιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη, η Δημοκρατία, οι ελευθερίες, η «Ευρώπη των πολιτών» έχουν χάσει. Μπρος είναι οι Τζιχαντιστές και πίσω ένα κράτος περίπου στρατιωτικό,  που θα περιορίσει τα δημοκρατικά δικαιώματα στο όνομα της Δημοκρατίας που πλέον δεν ταυτίζεται με την ελευθερία αλλά με την ασφάλεια.
Το πρόβλημα περιπλέκεται όταν «αστικές» οικογένειες γεννούν τρομοκράτες και πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες- νέοι με αντισυστημική συμπεριφορά- βρίσκονται ανάμεσα στις γραμμές τους. Πως όμως γίνεται κάποιος να οδηγείται στον θάνατο- ζωσμένος με εκρηκτικά- στο όνομα μιας θρησκευτικής ιδεολογίας η οποία είναι αυτοτροφοδοτούμενη;
Πίσω από τις γραμμές των Τζιχαντιστών θα συναντήσουμε –ως φυσικούς συμμάχους- τους νεοναζιστές. Ο εχθρός είναι ένας και είναι κοινός: είναι η αστική δημοκρατία, το «σύστημα», ο Καπιταλισμός. Όσο κι αν προσπαθήσουμε δεν θα μπορέσουμε να εξηγήσουμε τον φασισμό με όρους πολιτικής θεωρίας, αλλά ως ένα μαζικό ψυχολογικό φαινόμενο που έχει σχέση με τον θάνατο, το αίμα, το σώμα, την (αυτό)-καταστροφή.
Το μίσος για τον άλλο είναι ένα μίσος για τον ίδιο τον άνθρωπο που με όρους μιας πολιτικής ηθικής- είναι κατώτερος, «βρώμικος», «Εβραίος»- πρέπει να πεθάνει. Στο βάθος των φασιστικών κινημάτων- όπως ακριβώς και με τους «κομάντος αυτοκτονίας»- περιμένει κι ο θάνατος των «πολεμιστών» πολύ συχνά με την μορφή της αυτοκτονίας που δεν δικαιολογεί ο Παράδεισος. Δεν αυτοκτονούν όλοι οι μουσουλμάνοι για να πάνε εκεί.
Το πετρέλαιο και η Δημοκρατία
Η Αποικιοκρατία και η Τρομοκρατία χρησιμοποιεί η μια την άλλη.  Η Γαλλία πολεμά στην Συρία. Οι Ισλαμιστές χτυπάνε το Παρίσι. Η επίθεση στο Παρίσι δικαιολογεί μια νέα επίθεση κατά του Ισλαμικού Κράτους –κι όσων μπορεί να θεωρηθούν τρομοκράτες. Τώρα πλέον δικαιολογείται μια νέα επίθεση στην Ευρώπη, ακόμα κι από αυτούς που διαπιστώνουν πως «οι νεκροί στο Παρίσι έχουν μεγαλύτερη αξία από τα παιδιά στην Συρία» ή λένε πως «Η Ευρώπη όπως έστρωσε θα κοιμηθεί», όπως είπε ο Κώστας Ζουράρις.
Η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους οδήγησε σε άρση πολλών «ελευθεριών» με το δόγμα «λιγότερη ατομικά δικαιώματα για περισσότερη ασφάλεια». Θάλεγε κανείς πως σε ένα καθεστώς μια παγκόσμιας αυτοκρατορίας –με την μορφή εξαρτημένων «εθνικών» κρατών- θα χρειαζόταν τέτοια γεγονότα όπως η επίθεση στο Παρίσι και πολλοί πιστεύουν ότι οργανώθηκαν –ή αφέθηκαν να οργανωθούν- για τον ίδιο λόγο που ο Νέρων έκαψε την Ρώμη και ο Χίτλερ το κοινοβούλιο. Αλλά η «Ευρώπη-Φρούριο» δεν είναι η απάντηση.  Από αυτή την άποψη τίμημα αυτού του πολέμου θα είναι το τέλος της δημοκρατίας, για το οποίο πολλοί μιλάνε ήδη.
Πιθανόν η Ευρώπη να είχε κερδίσει ήδη τον πόλεμο αν φρόντιζε για την ευημερία των αποικιών της και των γκέτο που έχουν αναπτυχτεί στις πρωτεύουσες από νέους ανέργους, χωρίς μέλλον όπου η ιδεολογία ότι χρώμα κι αν έχει ως βάση μια λέξη: την (αυτο)καταστροφή. Οι Τζιχαντιστές δεν θα ηττηθούν–ακόμα κι αν εξοντωθούν, όπως ο Μπιλ Λάντεν μέσα στο ίδιο τους το κράτος.  Η Δύση  αν και πλούτισε με σφαγές δεν κυριάρχησε με το αίμα όσο με τον πολιτισμό της, την μόδα, την ελευθερία, την δημοκρατία, τα αυτοκίνητα, την μουσική, τα πλυντήρια και τα αναψυκτικά της.
Τελικά στο όνομα του Χριστού ή του Αλλάχ ο πόλεμος αυτός είναι ένας οικονομικός πόλεμος –για τα πετρέλαια. Ο Χαλίφης Ιμπραήμ δεν ενδιαφέρεται τόσο για τον Παράδεισο όσο για τα δολάρια που βγάζει από την μαύρη αγορά. Το ερώτημα είναι πως οι Αμερικάνοι που έκαναν ένα πόλεμο για ανύπαρκτα πυρηνικά δεν επεμβαίνουν. Η απάντηση είναι πως στο τέλος αυτού του πολέμου οι δυτικές κοινωνίες θα είναι απόλυτα ελεγχόμενες από ένα κράτος που θα έχει το δικαίωμα να ελέγχει τα e-mail  μας και να αποφασίζει ποιος είναι και που είναι ο εχθρός.
Φυσικά σε όλα αυτά δεν θα μπορέσουμε να βρούμε απαντήσεις από τα δελτία ειδήσεων, ούτε απομονώνοντας τα γεγονότα. Ο Καπιταλισμός –με κάποια μορφή- θα συναντήσει αργά ή γρήγορα τις μουσουλμανικές κοινωνίες. Το Ίντερνετ είναι πιο δυνατό από το Κοράνι και το Facebook πιο ισχυρό από την Παλαιά Διαθήκη στην οποία θα βρούμε εδάφια για «πόλεις αμαρτίας» που πρέπει να καταστραφούν τα οποία χρησιμοποιούν οι Ισλαμιστές.
Ούτε ο δικός μας Θεός, ούτε ο Αλλάχ, μπόρεσαν ποτέ να αλλάξουν τον κόσμο, που κρίνεται περισσότερο από οικονομικές ανάγκες κι όχι από τις θρησκείες. Το μόνο που έκαναν οι θεοί ήταν να καθυστερήσουν τα γεγονότα. Βλέπω ήδη κομμένο το κεφάλι του Χαλίφη Ιμπραήμ. Οι ντραμς, που καίνε σήμερα οι Ισλαμιστές, θα κυριαρχήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχουμε καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ράκα ή το Παρίσι. Κάθε προσπάθεια να εξηγήσουμε με την λογική έναν πόλεμο είναι παράλογη γιατί ο ίδιος ο πόλεμος είναι παράλογος.

Ζητείται κόμμα -ει δυνατόν- επιπλωμένο


mis-727x460
 Του Νίκου Λακόπουλου
ΝΙΚΟΣ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣΜετά το ΠΑΣΟΚ απαξιώθηκε και η Νέα Δημοκρατία, όχι μόνο με το φιάσκο των εσωκομματικών εκλογών. Όποιος κι αν βγει αρχηγός θα είναι προσωρινός. Οι  δελφίνοι δεν ρίσκαραν να πάρουν μέρος σ΄αυτή την κωμωδία. Περιμένουν. Να βγουν από το παιχνίδι οι τέσσερις αρχηγοί-  υποψήφιοι για την ηγεσία του κόμματος, ως ελαττωματικοί.
Οι υποψήφιοι δεν διαθέτουν ένα προσόν αρχηγικό που είναι η σεμνότητα. Πιστεύουν πως το θράσος και η έπαρση είναι αρκετά, αφού αυτοί είναι οι καλύτεροι! Έτοιμοι να ηγηθούν – πολύ συχνά με την βοήθεια του μπαμπά και της μαμάς. Αρχηγοί εκ γενετής. Χωρίς να αντιλαμβάνονται  ότι σ΄αυτό έργο είναι κομπάρσοι που βρέθηκαν στη σκηνή,  ελλείψει πρωταγωνιστή και μόνο.
Πόσο έπαρση μπορεί να έχει κάποιος- μπούλης ή τζιτζιφιόγκος, παιδί του κομματικού ή οικογενειακού σωλήνα κι αχαίρευτος, ώστε να πιστεύει ότι μπορεί να φορέσει του κουστούμι του Κωνσταντίνου Καραμανλή; Πόση αυτογνωσία; Πόσο ελαφρόμυαλος μπορεί να είναι κάποιος ώστε να πιστεύει ότι θα αλλάξει το κόμμα του και την Ελλάδα; Πόσο φαιδρός; Και πόσο γελοίος;
Πρόκειται για μια παρωδία που αφορά όλο το πολιτικό σκηνικό με «ηγέτες» φιλόδοξους, με χαμηλό ή μεσαίο μορφωτικό επίπεδο, που δεν μπορούν καν να μιλήσουν. Ο Τσίπρας κυριάρχησε όχι με τα Eλληνικά του, τα Αγγλικά του ή την πολιτική του σκέψη, όσο με το χαμόγελό του. Τώρα πια μετρά πολύ η ηλικία του ηγέτη. Πρέπει να είναι νέος σαν τον Τσίπρα!
Οι ιστορικοί ηγέτες στην Ελλάδα από τον Βενιζέλο, ως τον Ανδρέα, τον Γεώργιο Παπανδρέου ή τον Καραμανλή ήταν μοναδικοί, χαρακτηριστικοί, ανεπανάληπτοι. Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν μιμήθηκε τον πατέρα του, αν και θεωρείται ο μέγιστος ρήτορας. Όλοι οι μεγάλοι ηγέτες- αν προσθέσουμε σ΄αυτούς και τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, τον Άρη Βελουχιώτη και τον Νίκο Μπελογιάννη- δεν είχαν μια ομαλή πορεία στη ζωή τους. Οι Έλληνες συχνά εξορίζουν, φυλακίζουν ή και σκοτώνουν τους ηγέτες τους από την εποχή του ’21. Δείτε τι έγινε με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, ακόμα και τον διασωθέντα με πολλούς ελιγμούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Από την άλλη πλευρά όλοι οι μεγάλοι ηγέτες ήταν παιδιά συγκρούσεων και ρήξεων που οι ίδιοι προκαλούσαν. Πολύ συχνά η ρήξη με την «βάση» τους έφερνε στην εξορία –συνήθως στην …Γαλλία- όπως έγινε με τον Βενιζέλο και τον Τρικούπη που είχαν την εμπειρία μετά από απανωτές νίκες να μην εκλεγούν καν βουλευτές.
Βέβαια οι παλαιοί πολιτικοί δεν μασούσαν τα λόγια τους και δεν άλλαζαν θέσεις ανάλογα με το τι θέλει ο λαός, ούτε είχαν λογογράφους. Ως την εποχή που ο Ανδρέας Παπανδρέου εισάγει στην πολιτική το πολιτικό μάρκετιγκ, το image making, την διγλωσσία. Μια γλώσσα τραβεστί όπου οι λέξεις –νίκη, αλλαγή, δημοκρατία, απελευθέρωση (κοινωνική)- να είναι αποδεκτές από όλους και να έχουν μια ευκαμψία.
Από τότε- που ο Ανδρέας φόρεσε ζιβάγκο και πέταξε το μπουφάν- δεν έχει σημασία τι λες, αλλά τι φοράς όταν το λες. Κι έτσι φτάσαμε στην πολιτική του να μη φοράς γραβάτα. Μόνο που μπορεί κανείς να είναι γελοίος και με το φορά και με το ναμη  φορά γραβάτα.
Από την τελευταία προεκλογική αναμέτρηση συγκράτησα ορισμένες λεπτομέρειες. Είναι μια σκηνή που ο Τσίπρας μιλάει, αλλά για να φαίνεται πιο ψηλός, έχει βάλει ένα …ποδόβαθρο.  Μια άλλη σκηνή με τον Σταύρο Θεοδωράκη που φορά γαλότσες και ποζάρει μπροστά από μια αγελάδα. Και μια τρίτη όπου η Φώφη Γεννηματά δίνει συνέντευξη στην Σία Κοσιώ και φαίνεται πιο ψηλή από κείνη. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ- ως κληρονόμος εξ αδιαιρέτου- που διαιρέθηκε- έχει φροντίσει το κάθισμα της να είναι πιο ψηλό και να φαίνεται πιο ψηλή στην κάμερα, αλλά δεν ..θυμάται τα λόγια της.
Ο Μεϊμαράκης στηρίχτηκε στο ύψος του. Ο νέος αρχηγός πρέπει να …ψηλός, ωραίος, να γελά –σαν τον Τσίπρα. Πολλές φορές …χωρίς λόγο, όπως ο Σημίτης ή ο Μητσοτάκης. Καμιά φορά όμως οι κοντοί κερδίζουν τους ψηλούς. Γιατί οι αγράμματοι θριαμβεύουν.  Οι μέτριοι κυριαρχούν και οι ασήμαντοι ανεβαίνουν. Είναι το λεγόμενο ύψος των περιστάσεων.
Από πλευράς πολιτικής ουσίας οι ηγέτες στην Ελλάδα ήταν πάντα «αντί». Αντιδεξιοί. Αντικομμουνιστές. Αντιβασιλικοί. Αντι-ιμπεριαλιστές. Αντί-μνημονιακοί. Μόνο που αυτοί εδώ τώρα πια αντιπολιτεύονται τον εαυτό τους. Τα κόμματα στην Ελλάδα δεν ήταν ποτέ αυτό-λογα, αλλά ετεροκαθορίζονταν. Ίσως επειδή για να κυβερνήσεις στην Ελλάδα πρέπει να συνενώσεις δύο-τρία ιδεολογικά πολιτικά ρεύματα, όπως ο Καραμανλής- ίσως και …δεκατρία, όπως ο Αντρέας.
Το μέτρο για να κριθεί κάποιος ηγέτης είναι το να έχει εμβέλεια εκτός του κόμματός του, όπως ο Καραμανλής κι ο Αντρέας. Έτσι συχνά οι ηγέτες δημιουργούν τα κόμματα, διαλύοντας τα παλιά, όπως έκανε ο πρώτος με τον «Συναγερμό» και την ΕΡΕ. Όπως ίσως θα έκανε και με τη «Νέα Δημοκρατία». Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα εδώ. Αν το να συγκροτηθεί ένα κόμμα θέλει χρόνια, μπορεί να διαλυθεί μέσα σε λίγες μέρες. Ίσν ως γι΄αυτό οι νέοι ηγέτες θέλουν τα παλιά, που είναι κι επιπλωμένα.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε σταθερά κόμματα, ίσως γιατί δεν έχουμε σταθερή οικονομία, σταθερές κοινωνικές τάξεις και σταθερές …απόψεις. Όπως συμβαίνει στις αποικίες και τις αναπτυσσόμενες κοινωνίες τα πράγματα ανατρέπονται μέσα σε μια μέρα ή μια νύχτα. Κι ο ηγέτης εμφανίζεται ξαφνικά. Δεν κάθεται στο πολιτικό τραπέζι. Εμφανίζεται  από το πουθενά. Όπως έγινε με τον Καραμανλή, τον Αντρέα- ακόμα και τον Τσίπρα της «Γενιάς των Απέξω».
Μην κρίνετε από τον καπνό που βλέπετε. Γρηγορείτε! Γιατί ο νυμφίος έρχεται –εν τω μέσω της κρίσεως- κι ανάξιος ο  ψηφοφόρος, ον ευρήσει ραθυμούντα. Μην κοιμάστε στις –κομματικές- επάλξεις, όπως θάλεγαν ο Πολ Ελυάρ και ο Αντρέ Μπρετόν. Κι ας αντιστρέψουμε τις διαδικασίες. Αφού έχουμε τόσους αρχηγούς, να αναζητήσουμε και το κόμμα. Φυσικά προτιμάται με γραφεία, όνομα, ψηφοφόρους κι επιπλωμένο.