Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2014

G4S H Ιδιωτική αστυνομία που ανέλαβε τις βιομετρικές ταυτότητες

Η είδηση ότι η φύλαξη κέντρων κράτησης μεταναστών αλλά και κρατουμένων με «βραχιολάκι» θα ανατεθεί σε ιδιωτικές επιχειρήσεις «υπηρεσιών ασφαλείας» πέρασε μάλλον απαρατήρητη από τα κόμματα και τις οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μόνο ελάχιστοι μίλησαν για «ιδιωτικοποίηση των φυλακών» ή παρατήρησαν πως η ασφάλεια του κράτους και των πολιτών παραδίδεται σε εταιρείες για εμπορικούς σκοπούς και μπίζνες.
Το πρόγραμμα για την ανάπτυξη «πολυτροπικής βιομετρίας», μάλιστα, αποφασίστηκε να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ. Για την ακριβέστερη αξιοποίηση συστημάτων ελέγχου, θα καταγράφονται πλέον διάφορα χαρακτηριστικά του ατόμου που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του σε εξωτερικά ερεθίσματα. Η «βιομετρική υπογραφή» θα προκύπτει από στατικά και δυναμικά χαρακτηριστικά του προσώπου, όπως μορφασμοί, γκριμάτσες, τρόπος βαδίσματος, σε συνδυασμό με το ύψος, το βάρος, το χρώμα ματιών και μαλλιών, ενδεχόμενο μουστάκι, γυαλιά κ.λπ.
Από τα ολιγόλογα ρεπορτάζ που είδαν το φως της δημοσιότητας φαίνεται πως στη δοκιμαστική λειτουργία θα συμμετάσχουν... εθελοντικά (!) υπάλληλοι του υπουργείου Δημόσιας Τάξης που θα... βαδίζουν για να βιντεοσκοπούνται για πειραματικούς σκοπούς. Η «βιομετρική κάρτα» θα καταγράφει χαρακτηριστικά μοναδικά, τα οποία είναι δύσκολο να αλλοιωθούν. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η Αστυνομία -ή κάποιος άλλος- που θα έχει τα δεδομένα θα μπορεί να εντοπίσει κάποιον ύποπτο μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου από στοιχεία όπως «μύωπας, αριστερόχειρας που κουτσαίνει ελαφρώς και ζυγίζει εξήντα με εβδομήντα κιλά και είναι φαλακρός».
Το «πράσινο φως» για τα πιλοτικά προγράμματα έδωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει δημιουργία σχεδίου για το απόρρητο και την ασφάλεια επεξεργασίας των δεδομένων και δεν θα υπάρξει αλλαγή στο βιομετρικό σύστημα που έχει ήδη γνωστοποιηθεί στην Αρχή. Αλλά ποιος θα το ελέγξει αυτό;
Η συνεδρίαση της Αρχής έγινε στο συνήθη χώρο στις 14 Ιανουαρίου 2014 υπό την προεδρία του αναπληρωτή προέδρου, αφού ο πρόεδρος, Πέτρος Χριστοφόρου, αλλά και τρία τακτικά μέλη απουσίασαν κωλυόμενα, παρ' ότι το θέμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο. Η απόφαση ελήφθη από αναπληρωματικά μέλη παρουσία -χωρίς δικαίωμα ψήφου- «ειδικών επιστημόνων». Οι ενδιαφερόμενοι για μια τέτοια απόφαση ήταν οι εισηγητές, το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας και η ίδια η εταιρεία παροχής προϊόντων και υπηρεσιών ασφάλειας G4S.
Σύμφωνα με το πλάνο, οι δοκιμές θα γίνουν με την προσομοίωση σεναρίων χρήσης σε χώρους της εταιρείας, ώστε να προσομοιάζουν σε πραγματικούς χώρους υψηλής ασφάλειας. Τα δεδομένα θα καταστραφούν και τυχόν περαιτέρω επεξεργασία των αποτελεσμάτων των πειραμάτων θα γίνονται μόνο με ανώνυμα δεδομένα.
Η Αρχή, αφού άκουσε τους εισηγητές, αποφάσισε με ιδιαίτερη αναφορά στην «επεμβατικότητα» στην ιδιωτική ζωή της βιομετρικής μεθόδου να δώσει την έγκρισή της, αφού «η επεξεργασία δεδομένων πραγματοποιείται με τη συγκατάθεση των υποκειμένων των δεδομένων».
Κάπου εδώ η λογική χάνεται μαζί με το νήμα των γεγονότων. Η G4S ενδιαφέρεται για την επιστημονική έρευνα; Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων είναι σε θέση να γνωρίζει και να κρίνει τι συμβαίνει; Τα πολιτικά κόμματα και η ελληνική Βουλή έχουν ενημερωθεί επαρκώς; Και πώς είναι δυνατόν το πρόγραμμα να βρίσκεται σε πιλοτική και πειραματική φάση, όταν ήδη η Ελληνική Αστυνομία χρησιμοποιεί τέτοια δεδομένα για να εντοπίσει ληστές και τρομοκράτες, όπως πρόσφατα τον Νίκο Μαζιώτη;
Η δράση ιδιωτικών αστυνομιών στο χώρο της Ελλάδας με υποκατάσταση των αστυνομικών και δικαστικών αρχών έχει ήδη εντοπισθεί όταν, κατά σύμπτωση, βρετανική -όπως είναι και η G4S- εταιρεία ανέλαβε τη διερεύνηση απαγωγής έναντι σημαντικής αμοιβής. Οι έρευνες απέβησαν άκαρπες, αλλά η εταιρεία αλώνιζε την Ελλάδα «αδειάζοντας» για την ανεπάρκειά της την Ελληνική Αστυνομία.
Οι ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας έως τώρα αξιοποιούν συνταξιούχους αλλά προφανώς και εν ενεργεία αστυνομικούς, υποκλέπτοντας κρατικά αρχεία. Στο μέλλον δεν θα χρειάζεται, αφού η κρατική Αστυνομία θα προσφεύγει στα αρχεία ιδιωτικών εταιρειών που θα γνωρίζουν περισσότερα.
Μια προσπάθεια συνεργασίας... κράτους και ιδιωτικής πρωτοβουλίας αποκαλύφτηκε πέρυσι, όταν κυβερνητικός συνδικαλιστής αστυνομικός ίδρυσε μια «εταιρεία-σεκιούριτι» ως δεύτερη αστυνομία μέσα στην Αστυνομία! Η εταιρεία του ήρθε στο φως από συναδέλφους του που ανακάλυψαν ότι έκανε παρακολουθήσεις προσώπων και φυλάξεις κτηρίων και γραφείων, αναθέτοντας το έργο στη σύζυγό του. Η εταιρεία αυτή έκλεισε άδοξα, αλλά μάλλον είναι κοινό μυστικό ότι χιλιάδες αστυνομικοί εργάζονται -με μεροκάματο- για τη φρούρηση ατόμων ή γραφείων και καταστημάτων. Η υπόθεση μοιάζει αστεία μπροστά στο ενδεχόμενο μια εταιρεία να ελέγχει τις πληροφορίες σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Ποια είναι η επιχείρηση που πουλάει ασφάλεια σε 125 χώρες του κόσμου

Η βρετανική πολυεθνική G4S, με έδρα το Κρόλεϊ, είναι ίσως η μεγαλύτερη εταιρεία παροχής «υπηρεσιών ασφαλείας» στον κόσμο, με πελάτες σε εκατόν είκοσι πέντε χώρες. Απασχολεί έναν τεράστιο «στρατό» 620.000 υπαλλήλων και είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες στον κόσμο. Φέτος, ο όμιλος εταιρειών ασφαλείας γιόρτασε τα 35 χρόνια «έργου και προσφοράς» στην Ελλάδα.
«Η G4S, βασισμένη στις υψηλές προδιαγραφές υπηρεσιών, ηγείται σταθερά στο χώρο της ασφάλειας, συνεχίζοντας την πολυετή παράδοση στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας. Σήμερα ο όμιλος αποτελεί έναν εκ των κορυφαίων εργοδοτών, απασχολώντας περισσότερους από 2.400 εργαζομένους σε όλη την Ελλάδα» αναφέρει η ίδια η εταιρεία και δεν παραλείπει να εξάρει το φιλανθρωπικό της έργο με «στενές επαφές» με το Χαμόγελο του Παιδιού και την Κιβωτό του Κόσμου, την ενίσχυση περιβαλλοντικών προγραμμάτων σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και χορηγίες σε αθλητές.
Η αρχική εταιρεία Group 4 είχε ιδρυθεί το 1968 και ανέλαβε το 1993 τη φύλαξη των βρετανικών φυλακών, αλλά βρέθηκε έπειτα από μια σειρά γκάφες σε δύσκολη θέση. Τέσσερις κρατούμενοι είχαν χαθεί μέσα στην πρώτη εβδομάδα απ' όταν υπέγραψε συμβόλαιο, με αποτέλεσμα ο Τόνι Μπλερ να μιλήσει για «κωμωδία λαθών». Η σύμβαση του βρετανικού κράτους με μια ιδιωτική εταιρεία δεν μπορεί παρά να αποδοθεί στο κλίμα «θατσερισμού» που επικρατούσε τότε. Από τότε ο νεοφιλελευθερισμός δεν θριάμβευσε μόνο, αλλά θεωρεί αυτονόητο πως ακόμα και η ασφάλεια του κράτους -και η προσωπική ζωή των πολιτών- μπορεί να είναι ιδιωτική υπόθεση.
Στις βασικές υπηρεσίες της G4S περιλαμβάνονται «υπηρεσίες ασφαλείας», «συστήματα ασφαλείας» και «υπηρεσίες παρακολούθησης και αντίδρασης» με τηλεματική τεχνολογία και περιπολικά ασφαλείας. Η ηλεκτρονική σήμανση και παρακολούθηση κρατουμένων στο σπίτι τους με βραχιολάκια, η υποστήριξη των αστυνομικών δυνάμεων και η διαχείριση κέντρων κράτησης ή συνοδεία των κρατουμένων είναι μερικές από τις υπηρεσίες της.
Το 2007, η ισραηλινή θυγατρική της G4S κατηγορήθηκε για συνενοχή σε ό,τι συνέβαινε στις φυλακές όπου βρίσκονταν χιλιάδες παιδιά ανάμεσα σε πολιτικούς κρατούμενους. Τον Μάιο του 2014 ξεσπά απεργία πείνας Παλαιστίνιων κρατουμένων που βρίσκονταν εκεί χωρίς δικαστική απόφαση. Οι μέθοδοι ανάκρισης που εφαρμόζει η ισραηλινή Shin Bet είναι η στέρηση ύπνου, η έκθεση σε θερμότητα ή σε ψύχος ή σε πολύ δυνατή μουσική και το κρέμασμα των δεμένων κρατουμένων ώστε να μην ακουμπούν τα πόδια κάτω, με το σώμα σε σχήμα τόξου ή με ένα βρόμικο σάκο στο κεφάλι.
Το 1997 επιτροπή του ΟΗΕ κατήγγειλε αυτές τις μεθόδους ως απάνθρωπες. Πολλοί κρατούμενοι πέθαναν ή έμειναν παράλυτοι. Τον Ιούνιο του 2014 διαδηλωτές με μια ανοιχτή επιστολή προς την εταιρεία ασφαλείας, ζήτησαν να «τελειώσει η συνενοχή της όσον αφορά στην κατάχρηση εξουσίας του Ισραήλ πάνω στα φυλακισμένα παιδιά». Ο Hugo Slim, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, διαπίστωσε ότι «υπάρχουν αδυναμίες σαφώς ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ορισμένα τμήματα του συστήματος ασφαλείας του Ισραήλ, αλλά ο ρόλος της G4S είναι πολύ μακριά από τις άμεσες αιτίες και τις επιπτώσεις τους». Η G4S εν τω μεταξύ έχει πλέον υπογράψει συμβόλαια για τη διαχείριση της ασφάλειας σε Αφγανιστάν και Ιράκ.
Τον Οκτώβριο του 2010, όταν ο 46άχρονος Jimmy Mubenga έχασε τη ζωή του μέσα στο αεροπλάνο όπου τον κρατούσαν τρεις φύλακες της G4S, ενώ τον οδηγούσαν σε απέλαση, οι μέθοδοι της εταιρείας ξαναμπήκαν στο μικροσκόπιο. Η Σκότλαντ Γιάρντ ξεκίνησε έρευνα μετά το θάνατό του και χαρακτήρισε την υπόθεση «ανεξήγητη». Οι τρεις φύλακες της G4S αφέθηκαν ελεύθεροι με εγγύηση. Το 2011, η εφημερίδα «Guardian» ανέφερε επικίνδυνη χρήση βίας εις βάρος κρατουμένων και ατόμων που ζητούσαν άσυλο.
Το επόμενο φθινόπωρο, η G4S βρέθηκε και πάλι αντιμέτωπη με καταγγελίες που αφορούσαν φρουρούς της οι οποίοι κατηγορούνταν για προφορικές παρενοχλήσεις και εκφοβισμό των κρατουμένων με επιθετική και ρατσιστική γλώσσα. Τον Οκτώβριο του 2013, το BBC έφερε στο φως καταγγελίες για βασανιστήρια στη Νότια Αφρική. Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Wits αποκάλυπτε ότι δεκάδες από τους περίπου 3.000 κρατουμένους στη φυλακή της G4S έχουν υποστεί χρήση ηλεκτροσόκ ή ενέσεις χωρίς τη θέλησή τους. Η G4S ανακοίνωσε ότι θα διερευνούσε τις καταγγελίες.
Τα τελευταία χρόνια η G4S αντιμετωπίζει ένα μποϊκοτάζ σε ολόκληρο τον κόσμο, με εκστρατείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της. Ανάμεσα σε άλλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας είναι και η απονομή του αρνητικού βραβείου Public Eye που απονέμεται σε εταιρείες οι οποίες ευθύνονται για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταστροφή του περιβάλλοντος ή καταπάτηση του εργατικού δικαίου. Ενας ακόμα ογδοντάχρονος κρατούμενος πέθανε από καρδιακή προσβολή ενώ ήταν αλυσοδεμένος. Η εφημερίδα «Guardian» θα γράψει ότι η G4S «παίζει ρώσικη ρουλέτα με τη ζωή των κρατουμένων».
Τον Αύγουστο του 2014 θα αποκαλυφθεί ότι η G4S χρησιμοποιούσε κρατούμενους μετανάστες ως φθηνό εργατικό δυναμικό με πληρωμή μία στερλίνα την ώρα.
Σήμερα η G4S Telematix S.Α. «οδηγεί» τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά τηλεματικών εφαρμογών, με περισσότερα από 6.000 εγκατεστημένα συστήματα και εξυπηρετεί περισσότερες από 150 εταιρείες. «Το όραμά μας είναι να συνδέουμε ανθρώπους και αντικείμενα που βρίσκονται σε διαφορετικό χώρο και τα οποία δραστηριοποιούνται για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Αυτό που κάνουμε είναι να «συνδέουμε ανθρώπους και πάγια εν κινήσει».
Από το 1998 ο όμιλος διαθέτει δορυφορικό σύστημα εποπτείας στόλου και συνεργάζεται με τη Celestica -έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές συστημάτων GSM/GPS- και την Eurowatch, η οποία περηφανεύεται για το στόλο της και την πρόσβαση σε όλες τις αστυνομικές αρχές της Ευρώπης και τη μεταφορά δορυφορικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.
Το 2007, η ισραηλινή θυγατρική τής G4S κατηγορήθηκε για συνενοχή σε ό,τι συνέβαινε στις φυλακές όπου βρίσκονταν χιλιάδες παιδιά
Τον Οκτώβριο του 2010 ο 46άχρονος Jimmy Mubenga έχασε τη ζωή του μέσα στο αεροπλάνο όπου τον κρατούσαν τρεις φύλακες της G4S
Τον Οκτώβριο του 2013 το BBC έφερε στο φως καταγγελίες για βασανιστήρια στη Νότια Αφρική
Ερευνα του Πανεπιστημίου Wits αποκάλυπτε ότι δεκάδες από τους περίπου 3.000 κρατουμένους στη φυλακή της G4S έχουν υποστεί χρήση ηλεκτροσόκ
Τον Αύγουστο του 2014 θα αποκαλυφθεί ότι η G4S χρησιμοποιούσε κρατούμενους μετανάστες ως φθηνό εργατικό δυναμικό

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014

Η πολιτικοποίηση της Περσεφόνης

Η καημένη η Περσεφόνη καθώς κατέβαινε στον Άδη είχε την  ατυχία αυτή τη φορά χάρη στην ανασκαφή στην Αμφίπολη να συναντηθεί στα δελτία ειδήσεων με την σύγχρονη πολιτική σκηνή, την Σκέψη του Νεοέλληνα, που δεν εντυπωσιάστηκε μόνο από τα κόκκινα μαλλιά της, αλλά την κάλεσε να πάρει θέση για τα σύγχρονα πολιτικά πράγματα.

 Φαίνεται πως η ανασκαφή στην Αμφίπολη θάναι το μεγάλο όπλο του Σαμαρά για τις εκλογές, αν δεν εξασφαλισθούν οι 180 έδρες για την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας. Αυτό και μόνο κάνει την Αριστερά να κρατήσει την πατροπαράδοτη αρνητικά στάση απέναντι σε ότι αφορά το έθνος, την αρχαιότητα και τον "εθνικισμό".

Η Δεξιά αισθάνεται υπερήφανη που η πανέμορφη κοκκινομάλα, όπως και οι Καρυάτιδες όχι μόνο είναι ελληνίδα, αλλά και νεοδημοκράτισσα. Η ακροδεξιά χαίρει που βρέθηκε στον τάφο μια σβάστικα. Και η μεμψίμοιρη αριστερά ψάχνει αφορμές για να πάρει απόσταση από το έθνος και πάλι.

 Πράγματι, η Περσεφόνη δεν ανήκει στην εργατική τάξη, αλλά στην ...αστική.

Κι έτσι η Περσεφόνη επιστρέφει και πάλι στον Άδη.

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

Πόσα ξέρουν για σένα- Ποιοι και πως σε παρακολουθουν

Η πρώτη σκέψη είναι το κράτος. Αλλά για πρώτη φορά στην ιστορία οι πληροφορίες δεν ενδιαφέρουν μόνον τις μυστικές υπηρεσίες. Σε μια κοινωνία πληροφοριών, οι πρώτες που θέλουν να μάθουν τι σκέφτεσαι, τι ψωνίζεις και πού πας -όπως σε ρωτά αθώα ένα κοινωνικό δίκτυο- είναι οι εταιρείες. Υπάρχουν και οι «κακόβουλες» συμμορίες, που θέλουν να μάθουν τους κωδικούς καταρχήν από τις πιστωτικές σου κάρτες.
Μπορεί να είναι και ο κακόβουλος γείτονάς σου, ένας χάκερ ή μια τράπεζα, μια φαρμακοβιομηχανία ή μια ασφαλιστική που ενδιαφέρεται για την υγεία σου και σε τι κατάσταση είναι οι πνεύμονές σου! Ακόμα και τα κόμματα μελετούν καλά τι σκέπτεσαι προκειμένου να συντάξουν το πρόγραμμά τους και το λόγο του προέδρου, που τα τελευταία χρόνια, κατά διαβολεμένο τρόπο, καταλήγει στο σύνθημα «Πάμε!», «Πάμε μπροστά» ή «Πάμε όλοι μαζί!».
Τα κινητά και οι κομπιούτερ, τα κοινωνικά δίκτυα, παρέχουν εύκολες πληροφορίες για εμάς.
Οχι απαραίτητα για το τι γνώμη έχουμε για το καθεστώς. Τους είναι αδιάφορο. Κάποιοι θέλουν να ξέρουν τι σκεφτόμαστε, τι φοράμε, τι ψωνίζουμε, πού ήμασταν χθες βράδυ και πού πήγαμε διακοπές. Οσο εμείς κοιτάζουμε τα άστρα, μιλάμε στο κινητό, παίζουμε στο Ιντερνετ ή σερφάρουμε, κάποιοι κοιτάζουν από κει ψηλά εμάς. Ποιοι είναι; Τι θέλουν; Τι ξέρουν για εμάς;
Οσο η συζήτηση γίνεται για το αν η κάμερα ή το DNA μπορούν να συνεισφέρουν αποδείξεις σε μια δίκη και η Ευρώπη συζητά για την προστασία των ατομικών ελευθεριών και τα «προσωπικά δεδομένα», περνάμε ταχύτατα στα «μεταδεδομένα», τους «digital ανακριτές», τους ψηφιακούς ιατροδικαστές, τις βιομετρικές ταυτότητες και τη «μετατεχνολογία».
Μέσα στο μυαλό μας
Τα τελευταία νέα αφορούν το spyware του μυαλού μας, την «εγκεφαλική κατασκοπία». Ηδη μερικοί ερευνητές στο Μπέρκλεϊ και την Οξφόρδη -μπορεί με επιστημονική αβεβαιότητα και φόβο μπροστά στα συμπεράσματά τους- ασχολούνται με την κατασκοπία του μυαλού σας. Ερευνητές στο Μπέρκλεϊ και την Οξφόρδη ασχολούνται με τη «διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή». Από το 2009 μια εταιρεία, η NeuroSky, σε συνεργασία με την StarWars και το διανομέα παιχνιδιών Uncle Milton, σχεδιάζουν ένα παιχνίδι που χρησιμοποιεί ένα ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και εγκεφαλικά κύματα για να μετακινήσει μια μπάλα με ψηφιακή δράση υπολογιστή και εγκεφάλου. Με τη σκέψη.
Είναι βέβαια ένα διαδραστικό παιχνίδι, αλλά κάποιο κακόβουλο λογισμικό μπορεί να διαβάσει κρυφά το μυαλό σας μαζί με το πότε γεννηθήκατε και τον κωδικό από το λογαριασμό στην τράπεζά σας. Το spyware για τον εγκέφαλό σας.
Από καιρό το όραμα της παρακολούθησης του πλανήτη μέσα από κάμερες υλοποιείται με εξαιρετικά αποτελέσματα, αν εξαιρέσουμε το χαμένο αεροπλάνο των Μαλαισιανών Αερογραμμών που διέλαθε της προσοχής δορυφόρων που μπορούν να διαβάσουν πληφοφορίες ακόμα και σε δύο ίντσες.
Το νέο όραμα αρχίζει σαν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή που παίζεται σε απευθείας σύνδεση. Πιθανόν αύριο όλα να μπορούν να ελεγχθούν από ένα NeuroSky σύστημα, από μια κονσόλα. Που σημαίνει ότι κάποιος με μια κίνηση στο μέλλον -αν δεν συμβαίνει ήδη- μπορεί να ελέγξει εκατομμύρια μυαλά σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και ολόκληρο τον κόσμο.
ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΚΛΟΠΩΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΑ (NSA) ΜΕΣΑ ΣΕ ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΕΙ, ΑΝΑΛΥΕΙ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΠΟΙΕΙ ΚΑΘΕ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ

www.Εσελον, ο παγκόσμιος κοριός

Το παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης αποτελείται από 52 δορυφόρους και 25 επίγειες βάσεις. Μία από αυτές υπάρχει στην Κύπρο και στο όρος Τρόοδος.
Ηδη από το 2008 το πρόγραμμα «Αστρικός Ανεμος», που αποκάλυψε το περιοδικό «Wired», άρχισε να παρακολουθεί 320 εκατ. κλήσεις την ημέρα
Ο παγκόσμιος «κοριός» ονομάζεται «Εσελον». Εργάζεται για την NSA, την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή παρακολουθεί τα πάντα. Σταθερά και κινητά τηλέφωνα, φαξ, τέλεξ, SMS και δορυφορικές μεταδόσεις -οτιδήποτε χρησιμοποιεί ρεύμα ή παράγει ηλεκτρομαγνητικά κύματα.
Το παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης αποτελείται από 52 δορυφόρους και 25 επίγειες βάσεις. Μία από αυτές υπάρχει στην Κύπρο και στο όρος Τρόοδος. Πιθανόν να υπάρχει και ένα κάτοπτρο στα ορεινά της Αταλάντης, μια περιοχή κυνηγότοπο για... μπεκάτσες. Το μόνο βέβαιο είναι πως εκεί εδρεύει εταιρεία σεκιούριτι με πελάτες μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Διαθέτει δορυφορικές εγκαταστάσεις και συστήματα κεντρικής κεραίας, ένα ιδιόκτητο σταθμό λήψης σημάτων και στόλο οχημάτων GPS για εντοπισμό αυτοκινήτων, σκαφών, ανθρώπων και ζώων.
Το σύστημα «Εσελον» χρησιμοποιεί προχωρημένους αλγόριθμους για να εντοπίζει την ταυτότητα των πηγών του. Μπορεί να σαρώσει έως και 10.000 φωνές. Χρειάζεται μόλις 3 δευτερόλεπτα για ανάλυση και ταυτοποίηση της συνομιλίας. Το «Εσελον» δημιουργήθηκε την εποχή του Ψυχρού Πολέμου σαν μια εφαρμοσμένη από το 1947 ιδέα για την παρακολούθηση της Σοβιετικής Ενωσης και των δορυφόρων της. Ηταν η εποχή που άρχιζε τη δράση της η νέα αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών, η CIA. Σήμερα χρησιμοποιείται για βιομηχανική κατασκοπία, υποτίθεται.
Η παρέμβαση στην οικονομία είναι πιο αποτελεσματική και έχει τον ίδιο στόχο με τις δικτατορίες που λερώνουν με αίμα και κοστίζουν πολύ. Η οικονομική απειλή γεννά υποτακτικούς υπηκόους πρόθυμους για όλα, προκειμένου να αποφύγουν την καταστροφή. Δεν χρειάζεται κάποιος να δέρνει, να φυλακίζει και να απειλεί με τον «κομμουνιστικό κίνδυνο» ως απειλή της ευημερίας. Το σπίτι, η ασφάλεια, η οικογένεια, η ευημερία απειλούνται χωρίς να χρειάζονται κομμουνιστές. Φυσικά υπάρχουν άλλοι εχθροί της δημοκρατίας, αλλά το βασικό όπλο είναι ο φόβος. Η απειλή ότι θα τα χάσουμε όλα μάς κάνει να αποδεχθούμε ένα μικρό περιορισμό των, άλλωστε, «άχρηστων» -μπροστά στον κίνδυνο να μην έχουμε ψωμί- ελευθεριών.
Η μαζική «ενοποιημένη» κοινωνία δεν προβάλλει πια ως όραμα κομμουνιστικό. Είναι η ίδια η «αυτοκρατορία» που μας εξισώνει -απαλλαγμένους από δικαιώματα- και μας ενοποιεί ενώπιον του κινδύνου. Του εχθρού. Μοιάζει παράλογο, αλλά είναι δοκιμασμένο. Προκειμένου η πλανητική εξουσία να αντιμετωπίσει τους τρομοκράτες, πρέπει να γνωρίζει τα πάντα για εμάς.
Από το αρχείο της NSA
Η National Security Agency (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας) των ΗΠΑ για λόγους αυτοπροστασίας δίνει συχνά παραπλανητικές πληροφορίες. Οπως σε ένα σωστό «ατύχημα» ή σε μια -συνήθως κρατική- τρομοκρατική ενέργεια. Πέρα από τις εναλλακτικές λύσεις διαφυγής και τις εφεδρείες, θα πρέπει να υπάρχουν και μερικοί μάρτυρες για να παραπλανήσουν τις έρευνες.
Μετά τις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, το Κογκρέσο πέρασε νόμους, ώστε να μην χρειάζονται πλέον χρονοβόρες συζητήσεις για να μπορούν να μπουν στο σπίτι σου. Το κυριότερο, οι ΗΠΑ πίεσαν τις εθνικές «τοπικές» κυβερνήσεις να συνεργασθούν. Ο πλανήτης είναι ελεγχόμενος. Το επόμενο στάδιο είναι η χαρτογράφηση του Διαστήματος. Μόνο αφελείς μπορεί να αναρωτιούνται τι συνέβη στο Μαλαισιανό αεροσκάφος ή τι συνέβη με το ελληνικό ελικόπτερο -που μπλόκαρε το ηλεκτρονικό σύστημα- πριν πέσει στα Ιμια.
Το 2013, στο Μπλάφντεϊλ της Γιούτα, ένα οχυρωμένο συγκρότημα κτηρίων με ηλεκτρονικές αποθήκες -μεγέθους 1 τρισ. τεραμπάιτ- ταξινομεί δύο εκατομμύρια συνδιαλέξεις το λεπτό και τις θέτει στη διάθεση της NSA. Ηδη από το 2008 το πρόγραμμα «Αστρικός Ανεμος», που αποκάλυψε το περιοδικό «Wired», άρχισε να παρακολουθεί 320 εκατ. κλήσεις την ημέρα. Από το αρχηγείο της NSA στο Μέριλαντ, συνδυάζοντας πληροφορίες από διάφορες βάσεις δεδομένων της υπηρεσίας, αποθηκεύονται τα πάντα στις τεράστιες αποθήκες πληροφοριών. Οταν ένα όνομα μπει στο σύστημα, όλες οι πληροφορίες γι' αυτό είναι στη διάθεση των «ερευνητών». Μέσα σε λίγα λεπτά, μέσα από ένα και μόνο στοιχείο, που μπορεί να μην είναι καν το όνομα του υπόπτου ή δράστη, η υπηρεσία μπορεί να γνωρίζει ποιος είναι, πού γεννήθηκε, τι συνήθειες έχει, από ποιο σχολείο αποφοίτησε και φυσικά το ποινικό του μητρώο, τη φορολογική του κατάσταση και τις τηλεφωνικές κλήσεις ή την «ηλεκτρονική ζωή του».
Αποτελεί παρωνυχίδα το αν κάποιος είναι αθώος ή αν το σύστημα έκανε κάπου λάθος. Στο Γκουαντάναμο δεν βρίσκονται απαραίτητα κατάδικοι, αλλά ύποπτοι που περιμένουν χρόνια να δικαστούν. Η νέα εποχή εξισώνει τον ύποπτο με τον ένοχο για λόγους ασφαλείας, έως ότου μια μετατεχνολογική εποχή θα επιτρέψει την προληπτική παρέμβαση στη σύλληψη των εν δυνάμει εγκληματιών, μια πρακτική που έχει αρχίσει ήδη να εφαρμόζεται εν σπέρματι και στην Ελλάδα με τις περίφημες πια προληπτικές συλλήψεις και τις μυστηριώδεις απαγωγές υπόπτων από τη CIA ανθρώπων για τους οποίους δεν θα μάθουμε ποτέ ποιοι ήταν, γιατί τους πήραν και τι απέγιναν.
Από καιρό πια ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα ελέγχου και καταστολής -με συνεργασία πολλών μυστικών υπηρεσιών απ' όλο τον κόσμο, παραγκωνίζοντας τη Δικαιοσύνη, ακόμα και την κυβερνητική εξουσία- βασίζεται στην πρόληψη με βάση τις πληροφορίες. Το νέο κράτος, απαλλαγμένο από τις «εμμονές» περί ατομικών ελευθεριών, προτάσσει όλο και πιο πολύ το «συλλογικό συμφέρον». Ο πολίτης, όταν περνά από έλεγχο στο αεροδρόμιο, είναι ύποπτος. Με τη «θέλησή του». Τα «μέτρα ασφαλείας» μαζί με άλλα, όπως π.χ. η απαγόρευση του καπνίσματος για λόγους υγείας, έχουν ένα πολιτικό αποτέλεσμα. Το κράτος-πατέρας ή «Μεγάλος Αδελφός» αντιμετωπίζει τον πολίτη ως ανώριμο υπήκοο υπό κηδεμονία.
Οταν διαπιστώθηκε ότι ανάμεσα σ' αυτούς που παρακολουθούνται είναι η Greenpeace και η Διεθνής Αμνηστία, μια ομάδα ακτιβιστών καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Παρεμβολών στο Εσελον. Είναι η 21η Οκτωβρίου. Την πρώτη φορά οι ακτιβιστές αντάλλασσαν μηνύματα με λέξεις-κλειδιά, π.χ. Ομπάμα, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, NASA, όπλο, πιστόλι, καλάσνικοφ, Στέιτ Ντιπάρμεντ κ.λπ. Υστερα από ένα χρόνο ερευνών, το 2001, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με μια έκθεση 138 σελίδων διαπίστωσε ότι το Εσελον πράγματι υπήρχε! Οταν οι Ευρωπαίοι ζήτησαν να δουν εγκαταστάσεις του συστήματος, οι επικεφαλής της CIA και της NSA τους το απαγόρευσαν.
Αν και η Ευρωπαϊκή Αρχή Προστασίας των Δεδομένων είχε αντιρρήσεις, η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε το 2005 να καταγράφονται από όλες τις εταιρείες, κρατικές και ιδιωτικές, και να κρατείται αρχείο μέχρι 48 μήνες, οι τηλεφωνικές συνομιλίες, ο αριθμός τηλεφώνου και συσκευής, οι διευθύνσεις Ιντερνετ και το όνομα του χρήστη.
Οι τρομοκράτες και οι ληστές εντοπίζονται εύκολα και η ηλεκτρονική αστυνομία εντοπίζει διαρκώς διακινητές πορνογραφικού υλικού. Από την άλλη πλευρά, μόνο ένας αφελής θα πιστέψει πως οι Αρχές έχουν στα χέρια τους μόνο τις νόμιμες παρακολουθήσεις και υποκλοπές. Ή πως οι τρομοκράτες και ληστές στο μέλλον θα χρησιμοποιούν τέτοια μέσα επικοινωνίας και θα κυκλοφορούν με τσιπάκια όπως οι επιτηρούμενες αγελάδες. Το ενδεχόμενο μιας ιδιωτικής και μάλιστα παγκόσμιας αστυνομίας είναι ορατό, αν δεν υπάρχει ήδη.
Ο καθηγητής Κρυπτογραφίας του ΜΙΤ, Phil Zimmerman, έχει παρατηρήσει πως στο τέλος του δρόμου για την προστασία του κράτους από τις «ατομικές ελευθερίες» η μάχη μεταξύ εγκλήματος και κράτους, απλώς θα περάσει σε ένα άλλο επίπεδο και το θύμα θα είναι ο απλός πολίτης:
«Αν η ιδιωτική ελευθερία γίνει παράνομη, τότε μόνο αυτοί που κινούνται εκτός νόμου θα μπορούν να απολαμβάνουν αυτό που όλοι καταλαβαίνουμε σαν ατομικό δικαίωμα. Οι υπηρεσίες ασφαλείας διαθέτουν τα καλύτερα προγράμματα κρυπτογραφίας. Το ίδιο και το οργανωμένο έγκλημα, οι στρατιωτικοί και οι μεγάλες εταιρείες. Μονάχα οι απλοί πολίτες και οι πολιτικές-κοινωνικές οργανώσεις δεν έχουν ασφαλείς επικοινωνίες».
«Το περιεχόμενο των e-mails είναι ακριβώς όπως τα εσώρουχα στο συρτάρι σας, ερωτικά γράμματα, λογαριασμοί, ταξιδιωτικά σχέδια και άλλα προσωπικά στοιχεία» θα γράψει το «ΤΙΜΕ». «Μόνο που με την επιτήρηση από το Διαδίκτυο, ποτέ δεν ξέρουμε πότε και αν μπήκε η αστυνομία στο σπίτι μας και δεν μπορούμε να το αποδείξουμε». Φυσικά, όπως θα πει η αστυνομία, αν δεν είστε παράνομος δεν έχετε τίποτα να φοβάστε. Αλλά τι θα συμβεί αν δεν είστε παράνομος, αλλά κάποιος κρίνει πως είστε;
Από τη γενική αρχή «καλύτερα εκατό ένοχοι ελεύθεροι παρά ένας αθώος στη φυλακή», το δυτικό νομικό και αστυνομικό σύστημα εφαρμόζει την αντίληψη «καλύτερα εκατό αθώοι στη φυλακή και εκατομμύρια ύποπτοι, παρά ένας ένοχος ελεύθερος». Ολο το αξιακό σύστημα της «δίκης» έχει καταρρεύσει. Τα μέσα ενημέρωσης που δικάζουν και καταδικάζουν δεν ενδιαφέρονται για αθώους, αλλά για ενόχους, υπόπτους και «αδίστακτους κακοποιούς». Το τι είναι δημόσιος χώρος και τι ιδιωτικός είναι υπό αίρεση, καθώς το σπίτι μας έπαψε να είναι άσυλο. Οι διωκτικές αρχές δεν χρειάζεται καν να παραβιάσουν τις πόρτες. Δεν είμαστε βέβαια όλοι ένοχοι, αλλά ύποπτοι.
Η συζήτηση για τη μυθοποίηση της αδιάψευστης μαρτυρίας μιας κάμερας ή του DNA δεν έχει αρχίσει ακόμα. Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει γνωμοδοτήσει ότι το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να δικαιολογήσει την τήρηση για απεριόριστο χρονικό διάστημα των γενετικών αποτυπωμάτων ούτε για τους καταδικασθέντες. Παρ' ότι θεωρητικά η λειτουργία τράπεζας DNA, χωρίς την εποπτεία της ανεξάρτητης αρχής, είναι αντισυνταγματική, η αστυνομία στις Σκουριές κάνει «τυφλές προσαγωγές» για να πάρει βίαια DNA από «υπόπτους». Ο εισαγγελέας Εφετών Θεσσαλονίκης αποφάνθηκε ότι η αστυνομία έχει το δικαίωμα να λαμβάνει δείγμα γενετικού υλικού υπόπτων, χωρίς τη θέλησή τους.
Μέσα σε λίγα χρόνια οι κάμερες νομιμοποιήθηκαν. Οι «κοριοί» είναι μάρτυρες. Τα μικρόφωνα, οι πομποί είναι οι νέοι θεοί της πρώην «ακροαματικής» διαδικασίας. Μπορεί και οι ψευδομάρτυρες που δεν χρειάζεται να ορκιστούν στο «ιερό ευαγγέλιο». Είναι οι αδιάψευστοι μάρτυρες της επίσης «ιερής» τεχνολογίας. Χάρη στις αποκαλύψεις από έγγραφα μυστικών υπηρεσιών ή δημοσιεύματα ξέρουμε πια τι σημαίνει το πρότζεκτ «Κυριαρχία του Διαδικτύου» -που αποκάλυψε ο Σνόουντεν- ή «Τέμπορα» που αποκάλυψε ο «Guardian». Η επόμενη φάση της παγκόσμιας οργανωμένης κοινωνίας της πληροφορίας είναι όχι να καταστέλλει, αλλά να προλαμβάνει το έγκλημα ή την εξέγερση, από «εν δυνάμει εγκληματίες»!
Τα καλώδια που μεταφέρουν gigabytes πληροφοριών για e-mails, ιστοσελίδες, μηνύματα και τηλέφωνα, έγιναν ορατά. Η παρακολούθηση του Ιντερνετ γίνεται από τις εγκαταστάσεις του Αγίου Νικολάου στην Κύπρο. Οι βρετανικές βάσεις φαίνονται στο Google Earth. Είναι μια συστάδα κτηρίων, πολλά δορυφορικά πιάτα και ένα μεγάλο σύστημα κεραιών. Η γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών παρακολουθεί τις επικοινωνίες σε 195 χώρες και τοποθεσίες. Μία από αυτές είναι η Ελλάδα. Πιθανόν να πρόκειται για ένα απαρχαιωμένο τρόπο παρακολούθησης, όσο κι ο χαφιές με την εφημερίδα. Οι νέες έρευνες αφορούν τεχνολογία με παλμούς, βιομετρικές ταυτότητες, κατασκόπους εγκεφάλου και τράπεζες πληροφοριών που μπορεί να λειτουργήσουν προληπτικά, ακόμα και «διαπαιδαγωγικά».
Η BND απασχολεί 6.500 άτομα και ξόδεψε 500 εκατ. ευρώ μόνο το 2012 για να συλλέξει πληροφορίες για «απειλές κατά της δημόσιας τάξης». Ο κόμβος για τον έλεγχο των δεδομένων, η DE-CIX, βρίσκεται στη Φρανκφούρτη. Μέσω αυτού -του μεγαλύτερου στην Ευρώπη- η BND με ειδικά γραφεία ελέγχει e-mails, τηλεφωνήματα, Skype συνομιλίες και μηνύματα κειμένου που ρέουν από περιοχές, όπως η Ρωσία, η Σομαλία, χώρες της Μέσης Ανατολής, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.
Η Ομοσπονδιακή Εγκληματολογική Υπηρεσία της Γεμμανίας συλλέγει νόμιμα, αλλά κρυφά, με τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού -«Bundestrojaner» ή Federal Trojan Horses- που μοιράζεται με αμερικάνικες και άλλες υπηρεσίες που μπορεί να έχουν ονόματα όπως «Τα Πέντε Μάτια». Φυσικά δεν μοιράζονται τα πάντα, κι όπως έδειξε το πρόσφατο περιστατικό με την παρακολούθηση του κινητού της Μέρκελ, οι Σύμμαχοι όταν δεν παρακολουθούν τον πλανήτη, υποκλέπτουν ο ένας τις συνομιλίες του άλλου.
Η παρακολούθηση Καραμανλή - Μεντβιέντεφ
Τον Απρίλιο του 2009, Αμερικανοί πράκτορες που είχαν εγκατασταθεί στη Βρετανία ήξεραν τα πάντα για τις απόρρητες συνομιλίες του τότε προέδρου της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβιέντεφ. Οι πράκτορες μετείχαν στη σύνοδο των G20 στο Λονδίνο και είχαν φτιάξει ένα «ίντερνετ καφέ» μαϊμού.
Το 2008, πράκτορες της FSB αποκαλύπτουν ότι ο Ελληνας τότε πρωθυπουργός παρακολουθείται και από τους ίδιους όταν τον προειδοποιούν για το σχέδιο δολοφονίας του στη Νέα Μάκρη. Οι συνομιλίες του Κώστα Καραμανλή με τον Πούτιν και τον Βούλγαρο πρόεδρο Γκεόργκι Παρβάνοφ για θέματα ενεργειακής συνεργασίας, μάλλον γινόταν σε διεθνή ακρόαση. Ή τουλάχιστον σε τριεθνή.
Οι πράκτορες είχαν τον ίδιο εξοπλισμό με αυτόν του «ίντερνετ καφέ» μαϊμού. Οι Ρώσοι προφανώς είχαν καταφύγει στην τεχνική «κοριός πάνω στον κοριό». Κι έτσι εντόπισαν δύο μυστηριώδεις πράκτορες που επιχείρησαν να συλλάβουν, αλλά εκείνοι διέφυγαν. Είχαν μαζί τους ένα τηλεχειριστήριο κι έναν χάρτη, γεγονός που δημιούργησε το σενάριο για απόπειρα δολοφονίας του Καραμανλή.
Το 2010, επί υπουργίας του Μιλτιάδη Παπαϊωάννου, ασκήθηκε ποινική δίωξη για «απόπειρα διακεκριμένης κατασκοπίας» κατά παντός υπευθύνου.
Ενα κινητό που εντοπίστηκε ότι έκανε παρακολουθήσεις αγοράστηκε από ξένη πρεσβεία από την Ακτή Μιαούλη του Πειραιά. Η κάρτα SIM με άλλες τρεις αγοράστηκε με ψευδή στοιχεία. Η Τρίτη Διεύθυνση Αντικατασκοπείας της ΕΥΠ ερεύνησε το θέμα και προσπάθησε από τις κάμερες ασφαλείας του καταστήματος να εντοπίσει αυτό το πρόσωπο. Αλλά εκείνο συμπεριφέρθηκε σαν να γνώρισε την ύπαρξη των καμερών ασφαλείας. Το πρόσωπό του δεν αναγνωρίστηκε, αφού δεν κοίταξε ποτέ την κάμερα, σαν να γνώριζε πού βρισκόταν.
Το σχέδιο «Πυθία» με στόχο τον Καραμανλή δεν είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Τα έγγραφα της ΕΥΠ που βρίσκονται στη διάθεση της ελληνικής Δικαιοσύνης μιλούν για «άγνωστα κέντρα» και «σχέδια αποσταθεροποίησης» της χώρας με στόχο τον Ελληνα πρωθυπουργό που ήταν σε «διακριτική παρακολούθηση» αλλά στενή.
Οπως σε όλα τα αστυνομικά και κατασκοπευτικά έργα, πρέπει να εξετασθούν τόσο η «μπλόφα» όσο και το ενδεχόμενο να οργανώθηκε μια απόπειρα για να αποδοθεί σε άλλους. Αλλά είναι βέβαιο πως οι στενές σχέσεις Αθήνας-Μόσχας απετράπησαν. Ο Ελληνας πρωθυπουργός ουσιαστικά παραιτήθηκε, πηγαίνοντας για εκλογές.
Φαίνεται πως όλα συνδέονται σε ένα σενάριο συνωμοσίας που είναι αληθινό. Η παρακολούθηση του Ρώσου πρωθυπουργού, οι πράκτορες στη Νέα Μάκρη, ακόμα και η δολοφονία ή αυτοκτονία του στελέχους εταιρείας κινητής τηλεφωνίας. Μερικοί πιο ευφάνταστοι θα δουν πως οι πτώσεις αεροπλάνων γίνονται σε περιοχές με ραντάρ. Κι άλλοι, πως όλα αυτά είναι θεωρίες για να μας τρομάξουν.
Δεν μας ψεκάζουν -όχι όλους τουλάχιστον- αλλά μας παρακολουθούν. Κάθε μέρα.
ΠΟΛΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΑΝΥΠΟΨΙΑΣΤΟΙ ΟΙ ΙΔΙΟΙ

Τα εν οίκω, εν Facebook

Το να είσαι logged on σε κάποια από τα «σόσιαλ νέτγουορκ» δίνει πρόσβαση σε πολλά από αυτά που κάνεις στο PC σου, γι' αυτό το αμερικάνικο κράτος έχει απαγορεύσει τη διανομή και χρήση κάποιων αλγόριθμων κωδικοποίησης και κρυπτογραφήσεις που είναι δύσκολο να διαρραγούν
Το Facebook, η Google και η Microsoft συνεργάζονται με τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, όταν πρόκειται για προσωπικά δεδομένα, επικοινωνίες και στοιχεία «στόχων». Αλλά δεν είναι απαραίτητο. Αφενός μεν οι αμερικάνικες υπηρεσίες -που πρόσφατα αποκαλύφτηκε ότι παρακολουθούσαν το κινητό της Μέρκελ- μπορούν να υποκλέψουν τα κοινωνικά δίκτυα.
 Αφετέρου -όπως θα μας πει ειδικός σε θέματα επικοινωνίας, που θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του- το αμερικάνικο κράτος έχει απαγορεύσει τη διανομή και χρήση κάποιων αλγόριθμων κωδικοποίησης και κρυπτογραφήσεις που είναι δύσκολο να διαρραγούν.
Το κράτος μπορεί να έχει πρόσβαση στα πάντα. Ποιους έχεις πάρει τηλέφωνο, ποια sites έχεις επισκεφτεί. Υπάρχουν διασυνδέσεις - διεπαφές που μπορούν να επιλέγουν πληροφορίες και κλήσεις που μπορούν να ανακατευθύνουν σε κέντρα παρακολούθησης. Η κίνηση στο Ιντερνετ είναι εύκολο να αναλυθεί, όσο και το να ανακτηθούν σβησμένα δεδομένα από ένα π.χ. πεταμένο κινητό. Το Εσελον είναι πλατφόρμα που έχει έναν τέτοιο ρόλο. Αλλά είναι σημαντική και η πληροφορία που προέρχεται από τα κοινωνικά δίκτυα. Το να είσαι logged on σε κάποια από τα «σόσιαλ νέτγουορκ» δίνει πρόσβαση σε πολλά από αυτά που κάνεις στο PC σου.
Αν, π.χ., είσαι στο Amazon ή το FB, θα δει την επόμενη μέρα διαφήμιση σ' αυτό που κοίταζες!
Οι πιο «χοτ» τεχνολογίες είναι σήμερα αυτές που χρησιμοποιούν Raw δεδομένα σαν Data Mining, Big Data Processing σε έναν εξελισσόμενο χώρο επεξεργασίας της πληροφορίας με στόχο την εμπορική αξιοποίηση. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό που λέγεται Forensic Processing -την ψηφιακή ιατροδικαστική έρευνα που χρησιμοποιεί υπολογιστές και κινητά. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν επιστημονικές μεθόδους για να ανακτήσουν ψηφιακές αποδείξεις σε μέσα που κατασχέθηκαν.
Η διαδικασία αυτή φαίνεται πως έχει χρησιμοποιηθεί σε υποθέσεις όπως αυτές του Μαζιώτη ή της Χρυσής Αυγής ή σε υποθέσεις κοινού εγκλήματος. Ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε αστικές υποθέσεις όπως η περίφημη λίστα Λαγκάρντ. Τα δεδομένα -ακόμα κι αν έχουν σβηστεί- μπορούν να ανακτηθούν και να αποτελούν digital αποδείξεις είτε πρόκειται για ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, chat logs, φωτογραφίες, περιήγηση στο Διαδίκτυο, είτε για ολόκληρα έγγραφα. Αν εντοπιστεί ένα διαγραμμένο αρχείο μπορεί να ανακατασκευαστεί. Οι πληροφορίες αναλύονται, τα γεγονότα και οι ενέργειες ανακατασκευάζονται ακόμα και με λιγότερο εξειδικευμένο προσωπικό.
Μεταδεδομένα
Οι digital ερευνητές είναι οι «ιατροδικαστές» και ανακριτές του μέλλοντος. Οι εμπειρογνώμονες των «μεταδεδομένων». Σε μια υπόθεση τρομοκρατίας στην Ελλάδα, το δικαστήριο δέχτηκε ότι το στοιχείο μεταφέρθηκε από αλλού, αλλά στην περίπτωση του Αγγελου Θεοφίλου, το γενετικό -και όχι ψηφιακό- υλικό ήταν ένα... καπέλο. Η φράση «θα σε τυλίξω σε μια κόλλα χαρτί» θα πρέπει πλέον να μετατραπεί «θα σε τυλίξω σε ένα byte» ή «σε ένα data».
Με πολλή χαρά η ελληνική ηλεκτρονική αστυνομία ανακοίνωσε πρόσφατα πως εντόπισε χίλιους παιδόφιλους. Ωστόσο, γνώστες της μετατεχνολογίας εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν κάποιος που κατεβάζει υλικό από το Ιντερνετ το διακινεί κιόλας. Πολύ περισσότερο η τρομακτική δύναμη της πληροφορίας, που μπορεί εύκολα να μεταποιηθεί, βρίσκεται στα χέρια κρατικής, συμμοριακής ή ιδιωτικής σκευωρίας.
Τα δικαστήρια δέχονται τη δύναμη των ψηφιακών αποδείξεων πότε από βιασύνη και πότε από αμηχανία. Ο δικαστής είναι ανίσχυρος απέναντι σε έναν κομπιουτερά της μετατεχνολογίας. Η νομοθεσία δεν έχει ακόμα ανακαλύψει την έννοια της ψηφιακής πλάνης. Η έννοια της απόδειξης στη δίκη θα πρέπει να ξανασυσταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, την ώρα που οι ΗΠΑ έχουν περάσει νομοθετικές ρυθμίσεις, που αποδέχονται έπειτα από πιέσεις και οι σύμμαχοι, για συνοπτικές δίκες από επιτροπές, χωρίς την έγκριση από κοινοβούλιο ή τα κοινά δικαστήρια.
Η «ιατροδικαστική» ψηφιακή έρευνα μπορεί να γίνει κάλλιστα από εξωνομικά κυκλώματα που μπορούν να ανακτήσουν από ένα κινητό ή ένα λάπτοπ -που έχει χαθεί ή έχει κλαπεί- πληροφορίες ακόμα κι αν ο χρήστης τις έχει σβήσει. Αν και οι εταιρείες θα το αρνηθούν, υπάρχουν όλο και περισσότερα σημαντικά κενά ασφάλειας. Ενας κλέφτης, «δανειστής» ή απλώς εισβολέας μπορεί να ανακτήσει ακόμα και κωδικούς πρόσβασης σε τράπεζες. Κι έτσι η κλοπή ενός κινητού στο μέλλον μπορεί να δημιουργήσει σε ανύποπτους πολίτες, απέναντι σε μια καχύποπτη αστυνομία, περισσότερους μπελάδες από όσους μια κλεμμένη μοτοσικλέτα ή μια χαμένη ταυτότητα.
Μια φωτογραφία είναι μια εικόνα, αλλά μια εικόνα δεν είναι φωτογραφία. Η βιντεοκάμερα δείχνει έναν ληστή ή τρομοκράτη με εκείνα τα ρούχα, τα παπούτσια, το ύψος. Το περασμένο καλοκαίρι, όταν ένας πολιτικός της Αριστεράς έπεσε θύμα εκβιασμού από «αλήτη-ρουφιάνο-δημοσιογράφο», κατέστησε σαφές πως αύριο η εικόνα μας θα γίνει απειλή για τις ατομικές ελευθερίες.
Η δημοσιότητα ήταν πάντα μια απειλή. Στη γνωστή ιστορία του Κάφκα όπου κάποιος χάνει την ταυτότητά του, αλλά ο αστυνομικός δεν του την παραδίδει χωρίς ταυτότητα, θα πρέπει να προσθέσουμε νέα πλάνα. Στο μέλλον, όπου δεν θα πρέπει να αποδείξουμε πως είμαστε αυτό που είμαστε, αλλά αυτό που λέει η εικόνα ή δείχνει η κάμερα πως «πρέπει» να είμαστε.

Ολη η ζωή σου σε ένα τσιπάκι

Ενας έξυπνος μετρητής στο ρολόι της ΔΕΗ, η στενή παρακολούθηση του τηλεφώνου, κάμερες και κοριοί, αλλά και τα «κύματά» μας μπορούν να δώσουν όλες τις πληροφορίες για εμάς. Τα Wi Fi είναι οι σύγχρονοι χαφιέδες για όσα δεν δώσαμε μόνοι μας στο Facebook
Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, με ειδικά τμήματα σήμερα παρακολουθεί με ηλεκτρονικούς υπολογιστές όλα όσα διακινούνται στο Διαδίκτυο. Ενημερωτικά sites, μπλογκ, ιντερνετικές εφημερίδες και δημοσιογράφους. Το πρόγραμμα έχει την κωδική ονομασία ΔΗΜΕ. Το 2011 -σύμφωνα με έκθεση της Αρχής Διασφάλισης Επικοινωνιών- υπεβλήθησαν νομίμως και εκδόθηκαν 9.726 βουλεύματα για παρακολουθήσεις υπόπτων για εγκλήματα, ληστείες, φόνους, διακίνηση ναρκωτικών.
Οι παρακολουθήσεις τηλεφώνων από τα συστήματα «νομίμων συνακροάσεων» της Αντιτρομοκρατικής και της ΕΥΠ αυξήθηκαν από 2.634 το 2012 σε 4.141 το 2013. Η ΕΛ.ΑΣ. και η ΕΥΠ όμως παρακολουθούν καθημερινά πάνω από 50.000 πολίτες.
Από τα στοιχεία της ΑΔΑΕ γίνεται σαφές ότι αν οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν εχθρούς της δημόσιας τάξης και κοινούς εγκληματίες, οι τράπεζες παρακολουθούν δανειολήπτες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και φαρμακοβιομηχανίες εν δυνάμει ασθενείς -και πιθανούς νεκρούς, που δεν θέλουν να ασφαλίσουν. Οι εταιρείες πώλησης δεδομένων ενδιαφέρονται για όλους και οι εταιρείες δημοσκοπήσεων για τις πολιτικές μας σκέψεις και όχι μόνον.
Πολλοί σχεδιάζουν την Κάρτα Πολίτη, με την οποία οι ίδιοι θα μεταφέρουμε τις πληροφορίες που μας αφορούν πέρα από το όνομά μας, τον τόπο γέννησης και την ομάδα αίματος. Ακόμα κι ένα χαρτονόμισμα που μεταφέρουμε είναι δυνατόν να μεταφέρει με tags πληροφορίες για εμάς, όπως πού βρισκόμαστε ή τι αγοράζουμε και ποια προϊόντα μας ενδιαφέρουν. Φυσικά ένας συνδυασμός των πληροφοριών του χαρτονομίσματος με τον κωδικό του προϊόντος αποκαλύπτει άνετα τι τρώμε, τι φοράμε, πόσα χρήματα έχουμε.
Η χρήση παλμών μπορεί να διαπεράσει τον τοίχο διαβάζοντας τα μηνύματα που επιστρέφουν από κει έπειτα από έναν «ηλεκτρονικό πυροβολισμό». Ενα τηλεχειριζόμενο ρομπότ, το Cougar 20, μπορεί να ανιχνεύει την κίνηση μέσα από τους τοίχους πολύ καλύτερα από την... παραδοσιακή μέθοδο του ποτηριού και να «διαβάσει» ακόμα και την αναπνοή μας.
Το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιούμε, μπορεί να δώσει πληροφορίες για εμάς ώστε να μη χρειάζεται η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών να αναλύει, όπως κάνει ακόμα, τα... σκουπίδια μας. Το τι φάγαμε, πιθανές συνήθειες, ασθένειες, ακόμα και σχισμένα έγγραφα μπορούσαν να διαβαστούν στον σκουπιδοτενεκέ.
Σχεδόν όλοι οι τρομοκράτες έχουν δώσει οι ίδιοι στοιχεία για τη ζωή και τα σχέδιά τους. Κάποιος εντοπίστηκε επειδή είχε ξεχάσει να πληρώσει τα κοινόχρηστα. Κάποιος άλλος επειδή δήλωσε το όνομα ενός άλλου στο μισθωτήριο. Το Taxis κινητοποιήθηκε για να βρεθεί μια γιάφκα.
Το μισό κατηγορητήριο για τη Χρυσή Αυγή στηρίζεται στους υπολογιστές των ηγετών της. Ενα άλλο μέρος στα κινητά και τα SMS τους. Φυσικά η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών γνωρίζει περισσότερα πράγματα για εμάς από όσα καταθέτει στο δικαστήριο, επειδή δεν θέλει να αποκαλύψει τα μέσα που χρησιμοποιεί. Ενας έξυπνος μετρητής στο ρολόι της ΔΕΗ, η στενή παρακολούθηση του τηλεφώνου, κάμερες και κοριοί, αλλά και τα «κύματά» μας μπορούν να δώσουν όλες τις πληροφορίες για εμάς. Τα Wi Fi είναι οι σύγχρονοι χαφιέδες για όσα δεν δώσαμε μόνοι μας στο Facebook. Ο παραδοσιακός χαφιές με την εφημερίδα που κάθεται στο διπλανό τραπέζι και σηκώνεται μαζί μας ή τη στήνει έξω από το σπίτι δεν υπάρχει πια. Ούτε τα ταξί, οι ανεξήγητοι λαχειοπώλες στο δάσος και οι περιπτεράδες πληροφοριοδότες που γνωρίζουν για εμάς τι καπνίζουμε, τι αγοράζουμε και τι εφημερίδες διαβάζουμε. Κυρίως γιατί δεν διαβάζουμε πια εφημερίδες.
Ο σύγχρονος χαφιές είναι αόρατος. Κρυμμένος πίσω από καλώδια, χιλιόμετρα μακριά, ακόμα και ωκεανούς πέρα από το σπίτι μας, μελετά τα e-mail, τα SMS και τα πονηρά sites που επισκεπτόμαστε. Μπορεί και να στήνει τέτοια sites, φόρουμ και «ίντερνετ καφέ» ή να βρίσκεται πίσω από το ψευδώνυμο ενός φίλου μας στα social media. Μπορεί να μην εργάζεται για το κράτος αλλά για κάποια εμπορική εταιρεία ή για αυτές που πουλάνε πληροφορίες για εμάς.
Το γερμανικό δίκτυο Ultimaco συγκεντρώνει και αποθηκεύει 100.000 δεδομένα το δευτερόλεπτο. Η ζωή μας όλη σε ένα τσιπάκι. Είμαστε έκθετοι σε αδιάκριτους κατασκόπους που μπορεί να είναι «δημοσιογράφοι» -ρουφιάνοι και αλήτες-, δημοσκόποι, έμποροι, τράπεζες, ακόμα και αριστερά κόμματα που θέλουν να γνωρίζουν τι πιστεύουμε κι αν λέμε ψέματα στο Facebook και τις δημοσκοπήσεις.
ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΚΙΝΗΤΟΙ ΣΠΙΟΥΝΟΙ

Κάποιος ξέρει πού ήσουν χθες βράδυ

Τα smartphones είναι σπιούνοι. Ξέρουν τα πάντα για τα e-mails σου, τους κωδικούς πρόσβασης, τις ιστοσελίδες που επισκέπτεσαι, τα κείμενα που γράφεις, αυτά που σκέφτεσαι και αυτά που πρόκειται να σκεφθείς! Κάποιος από μακριά μπορεί ακόμη να ενεργοποιήσει εν αγνοία μας τη βιντεοκάμερα, τη φωτογραφική μηχανή ή το μικρόφωνο.
Πιθανόν να ζούμε ακόμα, σε ό,τι αφορά το Διαδίκτυο, την εποχή της αθωότητας. Οταν μια μαθήτρια στις ΗΠΑ έλαβε μέσω e-mail δύο γυμνές της φωτογραφίες, κατέφυγε στην αστυνομία. Το FBI κατάφερε να εντοπίσει έναν συμμαθητή της που είχε στον υπολογιστή του ένα λογισμικό που του επέτρεπε να κατασκοπεύει κυρίως γυναίκες.
Αν και ένα φωτάκι ανάβει όταν η κάμερα είναι σε χρήση, ένας χάκερ ή το FBI μπορούν να ενεργοποιήσουν την κάμερα χωρίς να ανάψει το φωτάκι. Από έναν φορητό υπολογιστή, που έχει μια ενσωματωμένη κάμερα, είναι δυνατόν κάποιος -η κυβέρνηση ή ένας κακόβουλος 19χρονος- να κατασκοπεύσει τον ιδιοκτήτη ανά πάσα στιγμή.
Αν και η Apple δηλώνει πως έχει σχεδιασθεί για να μην μπορεί να συμβεί αυτό, το 2008, τα προϊόντα της Apple που δημιουργήθηκαν, είχαν μια «διεμπλοκή υλικού» ανάμεσα στην κάμερα και τη λυχνία, για να εξασφαλιστεί ότι η κάμερα δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς προειδοποίηση. Τον Απρίλιο του 2011 δύο ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα κινητά τηλέφωνα iPhone και οι ταμπλέτες iPad της Apple με λειτουργικό σύστημα iOS4 καταγράφουν την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται ο κάτοχός τους και τις κινήσεις στις οποίες προβαίνει, και τα αποθηκεύουν σε κρυφά αρχεία. Η παρακολούθηση γίνεται με συσκευές καταγραφής της διαχέουσας ακτινοβολίας, που εκπέμπει το πληκτρολόγιο! Οταν γράφουμε κάτι στον υπολογιστή, στέλνουμε ένα μήνυμα που το σύστημα καταγράφει και ένα κέντρο μπορεί να διαβάσει το πλήκτρο που πατήθηκε.
Το ότι η μπαταρία είναι ζεστή ενώ το τηλέφωνο είναι κλειστό, είναι μια ένδειξη ότι το τηλέφωνο παρακολουθείται. Μπορεί ξαφνικά να αναβοσβήνουν τα πλήκτρα ή να ανάβει μόνη της η οθόνη. Φυσικά και οι ασυνήθιστοι ήχοι μπορεί να σημαίνουν ότι κάποιος κρυφακούει.
Το μεγαλύτερο και κατά κάποιον τρόπο «εθελοντικό» φακέλωμα γίνεται μέσω των social media, με πρώτο το Facebook. Περίπου ένα δισ. «φίλοι» είναι φακελωμένοι. Τα cookies στον browser σας καταγράφουν την κάθε φορά που επισκέπτεστε μια άλλη ιστοσελίδα που χρησιμοποιεί το κουμπί Facebook Like ή άλλο plugin του Facebook.
Τι ώρα, πότε, πού. Το όνομά σας, τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους φίλους και όλα τα άλλα δεδομένα του προφίλ σας στο Facebook.
Το Facebook υποτίθεται ότι διατηρεί αρχεία καταγραφής των τελευταίων 90 ημερών των δραστηριοτήτων σας. Με ιδιαίτερη επιμονή ο «Μεγάλος Φίλος» θέλει να ξέρει πώς αισθάνεσθε, τι σκέφτεσθε, τι ταινίες και ποια βιβλία σας αρέσουν. Γιατί; Ποιος θέλει να ξέρει τις σεξουαλικές σας προτιμήσεις, την ιδεολογία και τα «πιστεύω» σας ή τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και ποια ομάδα υποστηρίζετε;
Ο ΧΑΦΙΕΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΠΙΣΩ ΣΑΣ, ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΑΣ

Ο τρίτος άνθρωπος ανάμεσά μας

Το 1890, ο Louis Brandeis υποστήριξε ότι η εκτύπωση μιας φωτογραφίας χωρίς την άδεια του ατόμου προκαλεί «ψυχικό πόνο και αγωνία, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θα μπορούσε να επιβληθεί από απλή σωματική βλάβη.
Ενα απλό κλικ ανεπαίσθητο αλλά όχι τόσο όσο οι αόρατες φωτογραφίες των επιθυμιών μας, ακόμα και των συναισθημάτων μας - των συνηθειών μας. Αλλά δεν μας ενοχλεί το γεγονός ότι αν απαντήσουμε σε μια ερώτηση όλως τυχαία σκάνε δεκάδες διαφημίσεις σχετικές με την απάντησή μας, ακριβώς με την ίδια ταχύτητα που το Facebook γνωρίζει καλά ποιος μας ταιριάζει».
Ο Trevor Eckhart ανακάλυψε μία κρυμμένη εφαρμογή σε smartphone που καταγράφει κάθε δραστηριότητα που πραγματοποιεί ο χρήστης.
Το λογισμικό μπορεί να βρεθεί τόσο σε smartphone όσο και σε κανονικά κινητά. Τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί φαίνονται να αποστέλλονται ακόμη και αν δεν υπάρχει σύνδεση 3G. Η αποστολή αρχίζει όταν η συσκευή συνδεθεί με κάποιο Wi-Fi δίκτυο. Φυσικά τα κινητά τηλέφωνα iPhone και οι ταμπλέτες iPad καταγράφουν την τοποθεσία στην οποία βρίσκεσαι και μαζί με άλλα στοιχεία την αποθηκεύουν σε κρυφά αρχεία.
Ο νέος κίνδυνος ονομάζεται «Επίθεση του ενδιάμεσου» και θα ακούσουμε συχνά γι' αυτόν στο μέλλον. Ο «επιτιθέμενος» κρυφακούει κάνοντας eavesdropping ακόμα κι αν ο υπολογιστής του δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συνδιάλεξη. Κι έτσι ευαίσθητες πληροφορίες μπορούν να αποκαλυφθούν σε τρίτο, χωρίς αυτό να είναι σε γνώση των νόμιμων χρηστών.
Η παρακολούθηση του υπολογιστή μας μπορεί να γίνει και με συσκευές καταγραφής της διαχέουσας ακτινοβολίας. Κάθε πλήκτρο που πατάμε στο πληκτρολόγιο εκπέμπει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, η οποία μπορεί να μετρηθεί και να αναγνωριστεί η πηγή της. Είναι σαφές ότι αν εμείς μέσα από το Google Earth μπορούμε να δούμε, κάποιοι μπορούν να δουν περισσότερα από όσο τα προγράμματα που διατίθενται για κοινούς θνητούς στο εμπόριο.
Το Google Earth είναι ένας διαστημικός κατάσκοπος που μέσω δορυφόρου μπορεί να δει οτιδήποτε μέχρι πέντε εκατοστά. Το Oenoview παρακολουθεί τη Γη από ψηλά παρέα με το Hubble Space Telescope που δεν κοιτάζει τα άστρα, αλλά μας κοιτάζει από κει. Κάπου πέρα μακριά αυτή τη στιγμή κάποιοι επεξεργάζονται μεθόδους για να καταγράφουν το γενετικό υλικό όλων των ανθρώπων του πλανήτη. Βοηθήστε τους. Δώστε κι εσείς λίγο αίμα, έστω μια τρίχα.
Σύμφωνα με έναν παλαιό υπάλληλο της αμερικανικής NSA, το 1995 είχαν ήδη εγκατασταθεί σε εννέα εταιρείες Internet εντός των ΗΠΑ snifers -αναλυτές δικτύων που μπορούν να διαβάσουν την κίνηση ενός ψηφιακού δικτύου. Ποια web site επισκέπτεσθε. Πού και τι e-mail στέλνετε. Τι κατεβάζετε και με ποιον μιλάτε στο Διαδίκτυο. Τελείως τυχαία τα περισσότερα κυκλώματα Internet διοχετεύουν την κίνησή τους μέσω των ΗΠΑ. Κι έτσι ένα e-email από την Ελλάδα προς τη Φινλανδία ή την Ιταλία θα περάσει πιθανότατα από το έδαφος των ΗΠΑ, όπου και είναι δυνατή η υποκλοπή του.

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2014

Ο χαλασμένος πυροσωλήνας- Το ατύχημα στο στρατό

Αυτός ο χαλασμένος πυροσωλήνας θα φορτωθεί όλες τις ευθύνες για τον ελληνικό στρατό. Το ότι βρήκε να χαλάσει μια μέρα αφότου εγκαινιάστηκε σε πανηγυρική ατμόσφαιρα το "Πιπίνος" δείχνει ότι είναι ένοχος με πρόθεση να συκοφαντήσει τον ένδοξο- χωρίς να δώσει ποτέ καμμία μάχη- ελληνικό στρατό.
"Με εντολή του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Παναγιωτόπουλου, μεταβαίνει στα Λάβαρα Διδυμοτείχου ο γενικός επιθεωρητής Στρατού αντιστράτηγος Βασίλης Τελλίδης, προκειμένου να συμμετάσχει στις έρευνες για τις συνθήκες του δυστυχήματος.Έχει διαταχθεί ένορκη διοικητική εξέταση για το συμβάν και την υπόθεση ανέλαβε ο εισαγγελέας του στρατοδικείου Ξάνθης".
Όπως καταλαβαίνουμε την έρευνα για τον στρατό θα κάνει στρατηγός- επιθεωρητής του στρατού. Αν δεν τα φορτωθεί όλα ο πυροσωλήνας θα πρέπει να αρχίσει μια δυσάρεστη συζήτηση για το πως λειτουργεί, πως προμηθεύεται, πόσο και γιατί κοστίζει, πως εκπαιδεύεται ο ελληνικός στρατός.
Μια ανεξάρτητη έρευνα θα μπορούσε να δείξει πράγματα τα οποία δεν μπορεί να αποκαλύψει ο πυροκροτητής, ο οποίος άλλωστε δεν είναι σε θέση να μιλήσει. Ο στρατός είναι θέμα ταμπού. Και μια τέτοια έρευνα αντίκειται στην εθνική ασφάλεια, τα εθνικά ιδεώδη, το "εθνικό συμφέρον".
Κι η πολιτική σιωπή είναι εθνικός χρυσός.

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2014

Tάφος ψάχνει νεκρό- Τα 14 σενάρια

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=447305Του ΝΙΚΟΥ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Η αγωνία στην Αμφίπολη κορυφώνεται, καθώς η σκαπάνη προχωρεί. Από την περασμένη βδομάδα περάσαμε από τις «αιγυπτιακές επιρροές» στις Καρυάτιδες, που είναι Μακεδόνισσες και όχι... Βουλγάρες. Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού «στρατοπέδευσε» στην Αμφίπολη, που είναι, όπως και η Μακεδονία, ελληνική!
Ο νεκρός ή οι νεκροί της Αμφίπολης έχουν αναλάβει εθνική αποστολή. Ωστόσο πολλοί μιλάνε πλέον για ένα μνημείο που μπορεί να μην είναι τάφος, αλλά μνημείο «πολυανδρείον», ή κενοτάφιο, ένας χώρος που μπορεί και να 'ναι «πολυεθνικός» σε μια «κοσμοπολίτισσα» αποικία των Αθηναίων, που βρέθηκε να φιλοξενεί -με πάνδημη κηδεία- τον Σπαρτιάτη Βρασίδα και να βρίσκεται υπό μακεδονική επικράτεια πριν γίνει ρωμαϊκή. Είναι η Ρωξάνη με το γιο της, όπως ήθελε ο αρχαιολόγος Δημήτρης Λαζαρίδης, που έφαγε τη ζωή του εδώ; Ή μήπως ο Κάσσανδρος, ο δολοφόνος της; Το θρίλερ συνεχίζεται με άρθρα από την Κίνα ώς το Σίδνεϊ. Οι σεναριογράφοι συγγραφείς οργιάζουν. Οι σοβαροί αρχαιολόγοι μένουν σφίγγες.
Μέχρι την άλλη βδομάδα, που θα ξέρουμε περισσότερα, ας το παίξουμε κι εμείς «Σέρλοκ Χολμς». Παράλληλα με τη σημερινή έρευνα σκεφτήκαμε να δούμε μαζί τα γεγονότα εκείνης της εποχής και τα πρόσωπα που μπορεί να ψάχνουν τάφο εδώ γύρω. Αν το μνημείο αφορά μόνο μια εποχή. Κι αν συνδέεται ή όχι με κάτι «κοινό», ειρήνη ή πολλούς νεκρούς. Υπομονή.
Ρωξάνη σημαίνει Φωτεινό Αστεράκι. Η κόρη του Πέρση σατράπη ήταν μόλις δεκάξι χρόνων όταν έγινε σύζυγος του Ελληνα κατακτητή, το 327 π.Χ., τέσσερα χρόνια πριν εκείνος πεθάνει. Λίγο μετά το θάνατό του στη Βαβυλώνα -το 323 π.Χ.- γεννιέται ο γιος του Αλέξανδρος Δ'. Η εικοσάχρονη μητέρα, μια ξένη -βάρβαρη- κληρονόμος ενός τεράστιου βασιλείου, θα είναι κινούμενος στόχος για τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το ξίφος έχει υψωθεί.
Ο Κάσσανδρος είχε έρθει σε σύγκρουση με τον Αλέξανδρο όταν, έφηβος ακόμη, επισκέφθηκε την Περσία και είδε τον κοντόσωμο Αλέξανδρο να κάθεται στο θρόνο του Δαρείου πατώντας σε ένα μαξιλαράκι για να τον φτάνει. Το θέαμα του φάνηκε αστείο και γελούσε όταν δέχτηκε την επίθεση του μεγάλου στρατηλάτη.
Η Ολυμπιάδα με το στρατό της θα συγκρουστεί με τον Κάσσανδρο στην Πύδνα. Η πολιορκία από τον Κάσσανδρο κράτησε εφτά μήνες. Οι πολιορκημένοι αναγκάστηκαν να φάνε έναν ελέφαντα, δώρο του Αλεξάνδρου, και συνθηκολόγησαν. Ο Κάσσανδρος δεν σεβάστηκε τους όρους της συνθηκολόγησης και δολοφόνησε -ίσως με λιθοβολισμό- την Ολυμπιάδα. Κατά μία εκδοχή, έδωσε εντολή να αφήσουν άταφη τη βασίλισσα.
Η τελευταία φυλακή της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του γιου του ήταν εδώ στην Αμφίπολη. Πολλοί ψάχνουν τον τάφο της στην Πύδνα, στον τύμβο Τούμπα, που δεν έχει ανασκαφεί.
Ο Κάσσανδρος, γιος του Αντίπατρου, δεν ακολούθησε το στρατό του Αλεξάνδρου στην Ασία, αλλά έμεινε με τον πατέρα του στη Μακεδονία. Ο πρώτος διάδοχος στο βασίλειο της Μακεδονίας ήταν ο Πολυσπέρχοντας. Μετά το θάνατο του Αντίπατρου η Μακεδονία φλέγεται. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Πτολεμαίος και ο Αντίγονος ο Πτολεμαίος ο Σωτήρας θα είναι οι σύμμαχοι του Κασσάνδρου στον πόλεμο με τον Πολυσπέρχοντα. Η Αθήνα παραδόθηκε. Οι περισσότερες ελληνικές πόλεις βρέθηκαν στο πλευρό του Κασσάνδρου.
Το 318 π.Χ. στον Βόσπορο ο στόλος του Πολυσπέρχοντα ηττήθηκε. Ο ετεροθαλής αδελφός του Αλεξάνδρου, ο Φίλιππος ο Αρριδαίος, και η σύζυγός του Ευρυδίκη θα βρουν το θάνατο από τους άνδρες της Ολυμπιάδας, όπως και ο αδελφός του Κασσάνδρου, Νικάνωρ. Το 313 π.Χ. ο Αντίγονος πολεμά τον Κάσσανδρο σε όλη την Ελλάδα. Η συνθηκολόγηση το 311 π.Χ. προβλέπει την αναγνώριση του Αλεξάνδρου Δ' -που είναι δώδεκα χρόνων- ως βασιλιά μετά την ενηλικίωσή του.
Τα επόμενα δύο χρόνια ο Κάσσανδρος δολοφονεί το διάδοχο Αλέξανδρο και τη Ρωξάνη, που είναι φυλακισμένοι στα χέρια του. Ο Πολυσπέρχοντας δηλητηριάζει τον άλλο γιο του στρατηλάτη, τον Ηρακλή, και τη Βαρσίνη -το 309 π.Χ.- και παντρεύεται τη Θεσσαλονίκη, ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι διάδοχοι του Αλεξάνδρου αλληλοσπαράσσονται με διαρκείς πολέμους.
Με την ανακωχή του 311 ο Κάσσανδρος γίνεται ηγεμόνας των ευρωπαϊκών κτήσεων μέχρι την ενηλικίωση του Αλεξάνδρου Δ'. Ο πόλεμος όμως δεν θα τελειώσει. Ο Γλαυκίας, επικεφαλής της φρουράς του Κασσάνδρου, παίρνει εντολή να θανατώσει το μικρό Αλέξανδρο και τη Ρωξάνη, τους οποίους υποτίθεται ότι κηδεμόνευε. Το γεγονός έμεινε κρυφό.
Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, έπειτα από συνεχείς πολέμους και γάμους, θα έρθει στην Αθήνα ως ελευθερωτής.
Στη Μάχη της Ιψού ο Αντίγονος πεθαίνει πολεμώντας και τάφεται με βασιλικές τιμές. Η Αθηναϊκή Δημοκρατία παλινορθώθηκε το 304 π.Χ., όταν ο τύραννος Λαχάρης έφυγε μεταμφιεσμένος για να σωθεί από τον Δημήτριο. Μετά το θάνατο του Κασσάνδρου, το 297 π.Χ., πεθαίνει και ο γιος του Φίλιππος, λίγους μήνες αργότερα. Ο Αντίπατρος δολοφόνησε τη μητέρα του και ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ο Πολιορκητής το γιο του Αντίπατρου, Αλέξανδρο.
Οι διάδοχοι Σέλευκος, Πτολεμαίος, Λυσίμαχος συμμαχούν με τον Πύρρο εναντίον του ωραίου Πολιορκητή της Μακεδονίας, ο οποίος δραπετεύει μεταμφιεσμένος. Η Μακεδονία πέφτει στα χέρια του Πύρρου και του Λυσίμαχου. Η Φίλα αυτοκτονεί με δηλητήριο.
Το 286 π.Χ. ο Δημήτριος, αιχμάλωτος στα χέρια του Σέλευκου όπου παραδόθηκε αργότερα, θα πεθάνει πενήντα τεσσάρων ετών, ίσως από ποτό.

Ο τάφος και ο Αλέξανδρος

ΟΠΟΥ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΘΑΜΜΕΝΟΣ Ο ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ, Ο ΤΥΜΒΟΣ ΤΟΝ ΑΦΟΡΑ

ΖΕΙ στην Αμφίπολη

Αν δεχθούμε τη χρονολόγηση των πρώτων ευρημάτων, το μόνο βέβαιο, είναι πως βρισκόμαστε στην εποχή που ο Αλέξανδρος πεθαίνει και ο πόλεμος των διαδόχων έχει αρχίσει
Μπορεί να είναι τάφος, μπορεί και να μην είναι! Εχει πάνω του έναν Λέοντα και δύο Σφίγγες και μέσα δύο Καρυάτιδες. Τι είναι; Ο,τι κι αν είναι, έχει άμεση σχέση με τον Αλέξανδρο, που μόλις έχει πεθάνει ή πρόκειται σε λίγο να πεθάνει. Η σημειολογία του τάφου μάς παραπέμπει τόσο στη Μακεδονία όσο και στην Αίγυπτο.
Η εποχή του είναι αυτή στην οποία ο Ηφαιστίωνας πεθαίνει κι ακολουθεί ο Αλέξανδρος. Η Ολυμπιάδα μπορεί να μην είναι θαμμένη εκεί, αλλά μπορεί κάλλιστα να είναι αυτή που έφτιαξε το τεράστιο ταφικό μνημείο.
Καθώς η σκαπάνη στην Αμφίπολη προχωρεί, τα μυστήρια πολλαπλασιάζονται, τα σενάρια πληθαίνουν, οι διαμάχες αρχίζουν. Το ερώτημα πλέον δεν είναι ποιος ή ποιοι είναι θαμμένοι εκεί, αλλά ποιος έφτιαξε ένα τόσο μεγάλο ταφικό μνημείο και γιατί ή για ποιον.
Η φήμη πως ένας τόσο μεγάλος τάφος θα ανήκε σε ένα σημαντικό πρόσωπο αρχικά συσκότισε την υποψία πως μπορεί να μην είναι ακριβώς τάφος, αλλά ένα μνημείο ταφικό, ηρώο, κενοτάφιο ή χώρος πολλών τάφων. Η βεβαιότητα της κ. Περιστέρη πως, αν επιχειρήθηκε να συληθεί ο τάφος, θα βρούμε τα κόκαλα των τυμβωρύχων μέσα, δείχνει πως ο «τάφος» είναι παγιδευμένος.
Προφανώς σε ένα χώρο 497 τ.μ. θα βρούμε περισσότερα πράγματα από έναν τάφο ή ένα κενοτάφιο. Πιθανόν ένα βωμό, ναό, αγάλματα. Τα κτίσματα και τα αντικείμενα δεν προέρχονται από μια εποχή και από έναν πολιτισμό ή γλύπτη. Το ερώτημα είναι γιατί στην Αμφίπολη; Ισως όταν η έρευνα τελειώσει, το μυστήριο ή νέα μυστήρια θα αρχίσουν, αφού ακόμα κι αν δεν είναι ο τάφος του Αλεξάνδρου, όπως είναι η κυρίαρχη άποψη, θα έχει άμεση σχέση με κείνον.
Το μόνο βέβαιο, αν δεχθούμε τη χρονολόγηση των πρώτων ευρημάτων, είναι πως βρισκόμαστε στην εποχή που ο Αλέξανδρος πεθαίνει και ο πόλεμος των διαδόχων έχει αρχίσει. Ο αδυσώπητος πόλεμος στον οποίον θα πεθάνουν όλοι με βίαιο θάνατο -πλην του Αντίπατρου- θα οδηγήσει στην εξόντωση όλης της οικογένειας του Αλεξάνδρου. Η μητέρα του, η αδελφή του Κλεοπάτρα, η Κύννα, ο αδελφός του Φίλιππος ο Αριδαίος, ο γιος του Ηρακλής, οι σύζυγοί του, Ρωξάνη και Στάτειρα, ο άλλος γιος του, Αλέξανδρος Δ'.
Η Ολυμπιάδα δολοφονήθηκε στην Πύδνα από συγγενείς θυμάτων της υπό την καθοδήγηση του Κάσσανδρου έπειτα από «δίκη». Ο Κάσσανδρος, που την έχει αιχμαλωτίσει ύστερα από παράδοση και συνθηκολόγηση, συνομιλεί μαζί της και τη συμβουλεύει να φύγει, με σκοπό να τη σκοτώσει. Οι στρατιώτες αρνούνται να το κάνουν. Φαίνεται να πέθανε από λιθοβολισμό -γύρω στα πενήντα- και να έμεινε άταφη, όμως πολύ συχνά οι νικητές θάβουν με τιμές τα θύματά τους. Αν υπάρχει τάφος, πιθανόν να είναι στην Πύδνα ή αλλού, αλλά όχι σε ένα μεγάλο μνημείο στην Αμφίπολη. Ωστόσο μπορεί να είναι αυτή που έφτιαξε, όσο βρισκόταν στην Αμφίπολη, το ταφικό μνημείο.
Το τεράστιο μνημείο, που χρειάστηκε πολύ μάρμαρο και τουλάχιστον δυο χρόνια να κατασκευασθεί, έγινε με κάποιον που είχε άνεση και χρόνο, γιατί βρισκόταν στην εξουσία, όπως ο Αντίπατρος και ο Κάσσανδρος, που κυριαρχούν στη Μακεδονία.
Ο Ηφαιστίωνας πέθανε το 324 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος άφησε εντολή να γίνουν προς τιμήν του ναοί στην Αμφίπολη και σε άλλες έξι πόλεις, ορίζοντας μάλιστα το κολοσσιαίο ποσό των 1.500 ταλάντων για την κατασκευή καθενός από αυτούς. Ο πόλεμος των διαδόχων και η τύχη του εντολοδόχου και με κλονισμένη υγεία Κρατερού, μάλλον δεν άφησε περιθώρια για ένα τέτοιο έργο, αν και φαίνεται πως αυτό συνέβη -να τιμάται σαν θεός- σε άλλες πόλεις, στην Ασία. Ο Αντίπατρος και ο γιος του Κάσσανδρος, που κυριαρχούν στην Μακεδονία μαζί με τους συμμάχους τους, έχουν άλλες προτεραιότητες. Να εξοντώσουν την οικογένεια του Αλεξάνδρου.
Η Ολυμπιάδα, που δολοφονήθηκε το 316 π.Χ., υπήρχε εντολή από τον Κάσσανδρο να μείνει άταφη. Η Ρωξάνη, που αναζητούσε εδώ ο Λαζαρίδης, μια Περσίδα, και ο δωδεκάχρονος γιος της δολοφονήθηκαν ενώ ήταν όμηροι στα χέρια του Κάσσανδρου. Η δολοφονία αυτή του νόμιμου διαδόχου έμεινε κρυφή για ένα χρόνο. Ο Κάσσανδρος, που ζει μέχρι το 297 π.Χ., θα έπρεπε, αφού σκότωσε την οικογένεια του Αλεξάνδρου, να τους χτίσει μεγαλοπρεπές μνημείο. Αλλά το πιο πιθανόν είναι να πέταξε άταφα τα πτώματά τους.
Η πληροφορία που προέρχεται από τον Διόδωρο Σικελιώτη, πως ο Κάσσανδρος έθαψε την Κύννα, την Ευρυδίκη και τον Φίλιππο (τον Αριδαίο) στις Αιγές μαζί με τις ανακαλύψεις στην Αμφίπολη ξανανοίγει το φάκελο της Βεργίνας. Ο «τάφος του πρίγκιπα» μπορεί να ανήκει στον δωδεκάχρονο Αλέξανδρο Δ'. Ο «πρίγκιπας» Αλέξανδρος, αφού έχει αναγνωρισθεί ως διάδοχος, είναι «δικαιούχος» βασιλικού τάφου. Την εποχή αυτή βρίσκεται υπό προστασία-αιχμαλωσία στις φυλακές του Κάσσανδρου στην Αμφίπολη. Η δολοφονία του φαίνεται πως έμεινε κρυφή από τον Κάσσανδρο για ένα-δυο χρόνια. Η ηλικία του, όταν δολοφονήθηκε, συμφωνεί με ένα σκελετό δωδεκάχρονου που βρέθηκε στη Βεργίνα· αλλά τι απέγινε το σώμα της Ρωξάνης;

Θα «μιλήσει» ο δημιουργός

Αντί να αναζητήσουμε το «νεκρό» -που μπορεί να μη βρούμε ή να ταυτοποιήσουμε ποτέ- είναι καλύτερα να εντοπίσουμε το δημιουργό, τον αρχιτέκτονα και τον ή τους γλύπτες
Η Αμφίπολη είναι ταυτόχρονα σημείο πολέμου με χιλιάδες νεκρούς -ένα απέραντο νεκροταφείο με εκατοντάδες τάφους-, αλλά και σημείο συνάντησης αντιπάλων και πολιτισμών. Εδώ υπεγράφη η πενηντάχρονη Συνθήκη του Νικία. Εδώ ετάφη με τιμές και ετήσιες θυσίες και αγώνες ο Σπαρτιάτης Βρασίδας από τους Αμφιπολίτες ως ήρωας απελευθερωτής.
Το γέμισμα του τάφου με ψιλή άμμο -μια αιγυπτιακή μέθοδος- μπορεί να είναι ακόμα μία ένδειξη πως ο κατασκευαστής είχε σχέση με την Αλεξάνδρεια **Οι Σφίγγες παραπέμπουν στην Αίγυπτο, όπου θα βρούμε κατ' αρχάς τον Αλέξανδρο, που θεωρεί τον εαυτό του γιο του ΑμμωναΤο γέμισμα του τάφου με ψιλή άμμο -μια αιγυπτιακή μέθοδος- μπορεί να είναι ακόμα μία ένδειξη πως ο κατασκευαστής είχε σχέση με την Αλεξάνδρεια **Οι Σφίγγες παραπέμπουν στην Αίγυπτο, όπου θα βρούμε κατ' αρχάς τον Αλέξανδρο, που θεωρεί τον εαυτό του γιο του ΑμμωναΑν πρέπει να ψάξουμε για κοινά, όπως η Ολυμπία ή οι Δελφοί, η Αμφίπολη είναι ένα τέτοιο σημείο, μόνο που είναι θέατρο πολέμου κατάλληλο για μνημεία και ηρώα υπέρ της ειρήνης και σε ανάμνηση του πολέμου.
Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το μέγεθός του, αλλά μερικοί εστιάζουν στη θέση που «κοιτάζει». Ο Αλέξανδρος διάλεξε την πόλη για ναό προς τιμήν του Ηφαιστίωνα -μαζί με άλλες πόλεις-, με διαταγή να διατεθούν 1.500 τάλαντα, αλλά οι Μακεδόνες κατ' αρχάς το απέρριψαν λόγω του υπερβολικού κόστους, αλλά και λόγω της άρνησής τους να τιμάνε θνητούς ως θεούς. Πολλοί όμως περιμένουν να δουν εδώ το ναό της Ταυροπόλου ή κενοτάφιο για τον Αλέξανδρο - ακόμα και τον ίδιο του τον τάφο. Αν και πολλοί βεβαιώνουν πως είδαν τον τάφο του Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια, μπορεί να είδαν ένα κενοτάφιο ή να έχουν χτισθεί περισσότερα από ένα ταφικά μνημεία. Το μνημείο δεν είναι απαραίτητο να ανήκει σε ένα πρόσωπο, μιαν εποχή, έναν πολιτισμό. Αλλά, αντί να αναζητήσουμε τον «νεκρό» - που μπορεί να μη βρούμε ή να ταυτοποιήσουμε ποτέ- είναι καλύτερα να εντοπίσουμε το δημιουργό, τον αρχιτέκτονα και τον ή τους γλύπτες. Το αίνιγμα της Αμφίπολης παίρνει τώρα μια άλλη μορφή.
Οι Σφίγγες παραπέμπουν στην Αίγυπτο, όπου θα βρούμε κατ' αρχάς τον Αλέξανδρο, που θεωρεί τον εαυτό του γιο του Αμμωνα. Το κρατίδιο θα αναλάβει μετά το θάνατό του ο Πτολεμαίος, που ίσως είναι αδελφός του, ως νόθος γιος του Φιλίππου. Αλλά θα βρούμε και έναν από τους προσωπικούς γλύπτες του Αλεξάνδρου, τον Δεινοκράτη.
Οι ερευνητές-ανασκαφείς ανέφεραν από την πρώτη στιγμή το όνομά του, αν και δεν υπάρχουν δείγματα της δουλειάς του. Ωστόσο, ο αρχιτέκτονας που μετέχει στις έρευνες, Μιχάλης Λεφαντζής, παρατήρησε πως το αρχικό ύψος του Λέοντος της Αμφίπολης, που βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, έφτανε μαζί με τη βάση ακριβώς στα 15,84 μέτρα.
«Το έργο υλοποιήθηκε από αρχιτέκτονα που είχε υψηλή γνώση της γεωμετρίας. Αρκεί να αναφέρω ότι χρησιμοποιεί το π= 3,14, αντί του 3,17 των Αιγυπτίων, που ήταν έως τότε σε χρήση».
Ο αρχιτέκτονάς του γνώριζε πολύ καλά και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η διάμετρος των τειχών της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, που έφτιαξε ο αρχιτέκτονας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Δεινοκράτης, είναι 15.840 μέτρα, ενώ η διάμετρος του τύμβου στο λόφο Καστά είναι 158,40 μέτρα. Δηλαδή, ο τύμβος στο λόφο Καστά είναι μια μικρογραφία της αγαπημένης πόλης του Μακεδόνα βασιλιά σε κλίμακα ένα προς εκατό.
Οι ερευνητές από την πρώτη στιγμή αναρωτήθηκαν αν η ταφική κατασκευή είναι σύγχρονη με τον φτιαγμένο από θασίτικο λίθο περίβολο. Μερικοί παρατήρησαν πως η πέτρα είναι χαμηλότερης ποιότητας, «άγρια» δουλεμένη. Ο περίβολος είναι καλύτερα αρμολογημένος. Ο τάφος με πελεκητούς πωρόλιθους, καμαρωτή στέγη και χτιστό δρόμο μοιάζει με μακεδονικό τάφο.
Ο τύμβος Καστά βρίσκεται ενάμισι χιλιόμετρο από τα εντυπωσιακά τείχη των επτάμισι χιλιομέτρων - πιο μεγάλα κι από αυτά των Αθηνών. Οι δύο Σφίγγες στην είσοδο δεν σημαίνουν πως ο τιμώμενος νεκρός είναι άνδρας, αλλά ο Λέων παραπέμπει σε πολεμιστή. Το πλάτος των 4,5 μέτρων του κτιστού δρόμου, που δεν υπάρχει σε άλλους τάφους στη Δυτική Μακεδονία, μας δείχνει πως εκεί γινόταν πομπή. Τα χρώματα είναι από τα πιο σημαντικά ευρήματα του ταφικού μνημείου, αφού θα δώσουν πληροφορίες και για άλλα αγάλματα και την εποχή.
Ο Δεινοκράτης ο Ρόδιος είχε επιμεληθεί ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, το ναό της Αρτέμιδος στην Εφεσο. Ο Αλέξανδρος, ωστόσο, είχε μαζί του πάνω από τριακόσιους αρχιτέκτονες, μηχανικούς, γλύπτες και καλλιτέχνες. Ο Λύσιππος, που είχε φτιάξει τον Ερωτα τον Θεσπιών μετά τη Μάχη της Χαιρώνειας, προς τιμήν των νεκρών Ιερολοχιτών -κατ' εντολήν του Φιλίππου- ήταν μαζί του. Ο Απελλής ο ζωγράφος εργάστηκε για τον Πτολεμαίο της Αιγύπτου. Φαίνεται ότι μαθήτευσε κοντά στο ζωγράφο Αμφιπολίτη. Εργάστηκε τόσο για τον Φίλιππο όσο και για τον Αλέξανδρο και τον ακολούθησε στην εκστρατεία του μέχρι την Εφεσο. Ανάμεσα στα έργα του, είναι και ο Αλέξανδρος ο Κεραυνοφόρος.
Ο Λεωχάρης, που εργάστηκε ώς το 320 π.Χ., έχει φτιάξει χρυσελεφάντινα αγάλματα του Φιλίππου, της Ολυμπιάδας και το χάλκινο σύμπλεγμα «Κυνήγι» του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Λύσιππος από τη Σικυώνα ήταν ένας από τους επίσημους καλλιτέχνες της Αυλής του Αλεξάνδρου. Τα περισσότερα αγάλματα που φιλοτέχνησε, αν όχι όλα, ήταν μπρούντζινα. Κατά τον Πλίνιο, διακρίθηκε για την ανάγλυφη απόδοση των μαλλιών, ενώ βασικό χαρακτηριστικό της τέχνης του ήταν συνολικά η λεπτότητα των έργων, ακόμα και στη μικρότερη λεπτομέρειά τους.
Ο Δεινοκράτης επιμελήθηκε την ταφική πυρά του Ηφαιστίωνα κι ένα μνημείο προς τιμήν του, που θα είχε πέντε ορόφους. Τέσσερις κολόνες στον πρώτο, διακόσιες σαράντα πρώρες πλοίων, σκαλισμένες στην πέτρα στο δεύτερο, ντυμένες με χρυσές πλάκες. Ο τρίτος θα 'χε χρυσά λιοντάρια, ο τέταρτος κενταύρους, ο πέμπτος ταύρους και πολεμιστές με θώρακες. Στην κορυφή, με κούφια αγάλματα υπό μορφή Σειρήνων, θα μπορούσαν ιερείς να ψάλλουν ύμνους.
Ο αρχιτέκτονας της Αλεξάνδρειας είχε τάσεις προς την υπερβολή. Ηταν αυτός που είχε προτείνει να σκαλίσει όλο το ακρωτήριο του Αθω, για να φτιάξει -ενόσω ο Αλέξανδρος ζούσε- ένα άγαλμά του. Το αριστερό του χέρι θα κρατούσε ένα ποτάμι -τον Στρυμόνα;- και το δεξί μια πόλη δέκα χιλιάδων κατοίκων, όσους συμπτωματικά είχε η Αμφίπολη.
Ο τεχνητός λόφος Καστά είναι ένα έργο που κόστισε πολύ κι απαίτησε χρόνο και μάρμαρο. Ο άνθρωπος που το έχτισε είχε χρόνο και χρήμα και ήταν στην εξουσία. Αυτός δεν μπορεί να ήταν ο Κάσσανδρος, εκτός αν το έχτισε για τον εαυτό του. Οχι μόνο είχε συγκρουσθεί με τον Αλέξανδρο στη Βαβυλώνα, αλλά κατηγορήθηκε πως πήγε εκεί για να τον δηλητηριάσει - κατά μία εκδοχή με τη συνέργεια του... Αριστοτέλη.
Η διαμάχη Αντίπατρου-Ολυμπιάδας είχε φτάσει, μέσω επιστολών εκατέρωθεν, στον Αλέξανδρο στη Βαβυλώνα. Ο Κάσσανδρος έφτασε εκεί να απολογηθεί, όταν ειρωνεύτηκε τον κοντό Αλέξανδρο, που δεν έφτανε να ανεβεί στο θρόνο και πατούσε σε ένα μαξιλάρι. Ο μικρότερος αδελφός του, ο Ιόλας, οινοχόος του Αλεξάνδρου, είναι ύποπτος κατά την Ολυμπιάδα για πιθανή δηλητηρίαση του γιου της, και θα βρεθεί δολοφονημένος.
Το γέμισμα του τάφου με ψιλή άμμο -μια αιγυπτιακή μέθοδος- μπορεί να είναι ακόμα μία ένδειξη πως ο κατασκευαστής είχε σχέση με την Αλεξάνδρεια. Η δήλωση της επικεφαλής της ανασκαφής, πως αν ο τάφος συλήθηκε «θα βρούμε τα κόκαλά τους», σημαίνει πως ο τάφος είναι παγιδευμένος. Οι αρχιτέκτονες πλέον ασχολούνται με τον τέταρτο τοίχο και το αν υπάρχουν θυρόφυλλα. Φαίνεται πως ο κατασκευαστής ήθελε τον τάφο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
Ο Δεινοκράτης δεν είναι άλλος από τον Στησικράτη, όπως αναφέρεται στον Πλούταρχο:
«Τα σχέδιά του ήταν τόσο μεγαλεπήβολα ώστε τα έσοδα ενός μεγάλου κράτους με δυσκολία θα επαρκούσαν για την εκτέλεσή τους... Ο Αλέξανδρος θαύμασε την τόλμη τού καλλιτέχνη, επαίνεσε την πεποίθησή του και πρόσθεσε: «Ασε τον Αθω να μένει στη θέση του, αρκεί ότι είναι μνημείο της ύβρεως του βασιλιά (εννοούσε τον Ξέρξη, που είχε επιχειρήσει να κατασκευάσει διώρυγα). Εμένα θα με κάνει γνωστό ο Καύκασος και τα Ημωδά όρη (Ιμαλάια), και ο Τάναης, και η Κασπία θάλασσα. Οι πράξεις μου θα είναι οι εικόνες μου...».
Οι έξι ναοί θα ήταν πολυτελείς «από ταλάντων χιλίων και πεντακοσίων έκαστος». Οι τρεις από τις πόλεις που επέλεξε ο Αλέξανδρος ήταν τα τρία ιερά. Η Δήλος, η Δωδώνη και οι Δελφοί. Τα άλλα τρία θα ήταν για τον Δία στο Δίον, την Ταυροπόλον στην Αμφίπολη και την Αθηνά στην Κύρνο. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει πως όταν ο Κρατερός, ζώντος του Αλεξάνδρου, επέστρεψε με στρατό μυρίων «απολυθέντων» με γραπτές εντολές τις ακύρωσε ως «πολλών δεομένην χρημάτων» αφήνοντας το Κοινόν των Μακεδόνων να αποφασίσει.
Από την αφήγηση που στηρίζεται στον αυτόπτη ιστορικό Ιερώνυμο -του οποίου δεν σώθηκε το έργο του- φαίνεται πως ο Αλέξανδρος σχεδίαζε και στον Ιλιον ένα μεγάλο ναό της Αθηνάς και μια μεγάλη πυραμίδα για τον Φίλιππο. Είναι η στιγμή που με την ηγεσία των Αθηναίων αρχίζει ο Λαμιακός Πόλεμος. Με το θάνατο του Αλεξάνδρου, οι Θεσσαλοί συμμάχησαν με τον Αντίπατρο, αλλά μετά πέρασαν με την πλευρά των Αθηναίων.
Ο Περδίκκας, «ορεγόμενος γαρ βασιλείας», παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα, αδελφή του Αλεξάνδρου και κόρη του Φιλίππου. Το πρόβλημα της υπό διάλυση αυτοκρατορίας είναι το πώς θα μεταφερθεί το σώμα του νεκρού Αλεξάνδρου. Η αρμάμαξα πρέπει να είναι αντάξια της δόξας του στρατηλάτη. Ο Αριδαίος ξόδεψε δυο χρόνια για να κατασκευάσει την αρμάμαξα που θα πήγαινε το σώμα του βασιλιά από τη Βαβυλώνα στην Αίγυπτο, όπως εκείνος είχε ζητήσει πριν πεθάνει.
Ο Πτολεμαίος το παρέλαβε με τιμές και μεγάλη φροντίδα, αλλά έκρινε ότι προς το παρόν δεν θα το μετέφερε στην -επιφανέσταση κατά την οικουμένην- πόλη που είχε χτισθεί για τον Αμμωνα. Κι έτσι κατασκεύασε ένα τέμενος, στα πρότυπα της Αλεξάνδρειας σε μέγεθος και αντάξιο της δόξας του ηγέτη. Τον κήδευσε δε -λέει ο Σικελιώτης- με ηρωικές θυσίες και μεγαλοπρεπείς αγώνες.
Ο Κρατερός έπεσε στη μάχη από το άλογό του και πατήθηκε από τα άλογα, βρίσκοντας το» θάνατο. Ο Ευμένης σκότωσε τον Νεοπτόλεμο σε μονομαχία, όταν είχε πέσει στα γόνατα τραυματισμένος. Οι Μακεδόνες που ακολουθούσαν τον Περδίκκα «απεθηριώθησαν», μπήκαν το βράδυ στη σκηνή του και τον κατέσφαξαν. Οι φίλοι του και η αδελφή του, η Αταλάντη, έπεσαν νεκροί σε μαζικές εκκαθαρίσεις στην Καππαδοκία. Στην Ελλάδα, οι Αιτωλοί εξεγέρθηκαν με ηγέτη τους κάποιον Αλέξανδρο. Ο Αντίπατρος γίνεται με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου επιμελητής (αντιβασιλέας) στη Μακεδονία και στη συνέχεια αναγνωρίζεται ως στρατηγός αυτοκράτωρ, ο οποίος όμως θα δυσκολευθεί να αφήσει διάδοχο τον Πολυσπέρχοντα. Ο νέος επίτροπος κάλεσε την Ολυμπιάδα -που είχε απομακρυνθεί από τον Αντίπατρο, στην Ηπειρο- να αναλάβει την επιμέλεια του ανήλικου Αλεξάνδρου, του εγγονού της. Ο Κάσσανδρος δεν άντεχε την ιδέα πως ο πατέρας του άφησε κάποιον άλλον στη θέση του. Ολη η Ελλάδα -κι ο κόσμος από την Ιταλία έως τη Συρία- είναι ένα θέατρο πολέμου με χιλιάδες νεκρούς. Ο ρήτορας Υπερείδης θανατώνεται από τους Μακεδόνες και ο Δημοσθένης αυτοκτονεί το 322 π.Χ. Το μέλλον της αυτοκρατορίας περιστρέφεται γύρω από ένα μωρό που έγινε βασιλιάς πριν γεννηθεί. Η Ρωξάνη θα γεννήσει τον μικρό Αλέξανδρο μετά το θάνατο του πατέρα του. Και είναι Περσίδα. Με τον Περδίκκα, που φαίνεται να πήρε το δαχτυλίδι της διαδοχής, αν και άλλοι άκουσαν «τω Ηρακλή» και άλλοι «τω κρατίστω» (στον δυνατότερο), θα φροντίσει να είναι ο μοναδικός κληρονόμος. Η άλλη Περσίδα σύζυγος του Αλεξάνδρου θα δολοφονηθεί, όπως και η αδελφή της, που είχε παντρευτεί τον Ηφαιστίωνα.

Οι διάδοχοι και ο κύκλος του αίματος

Στη μάχη της Ιψού, το 301 π.Χ., σκοτώθηκε ο 80χρονος Αντίγονος. Η ταφή του έγινε με βασιλικές τιμές από τους νικητές. Αλλά πού;
Ο Πολυσπέρχων ανατρέπει την πολιτική του Φιλίππου έχοντας υπό την προστασία του τον άβουλο βασιλέα Φίλιππο τον Αριδαίο. Η Ολυμπιάδα τον θανατώνει μαζί με όλους όσοι ήταν συγγενείς του Αντίπατρου. Ο Κάσσανδρος φτάνει με πολύ στρατό στην Πύδνα. Οι πολιορκημένοι πεινάνε και τρώνε, λέγεται, έναν ελέφαντα που τους είχε στείλει ο Αλέξανδρος όταν ζούσε.
Η Ολυμπιάδα, η «μάγισσα», αν και μητέρα του στρατηλάτη, είναι αυτή που ενέχεται στη δολοφονία του πατέρα του, του Φιλίππου. Ο Κάσσανδρος στήνει μια δίκη στην εκκλησία των Μακεδόνων, το Κοινόν, ερήμην της. Και ταυτόχρονα στέλνει ανθρώπους του να τη συμβουλεύσουν να φύγει κρυφά. Ο σκοπός του ήταν - κατά τον Σικελιώτη- να τη σκοτώσει στο πλοίο ως μια τιμωρία που της άξιζε. Οταν όμως έστειλε διακόσιους στρατιώτες να τη σκοτώσουν, εκείνοι όταν έφτασαν μπροστά της ντράπηκαν να κάνουν κάτι τέτοιο και γύρισαν πίσω άπρακτοι. Οι συγγενείς αυτών που σκότωσε εκείνη δεν δίστασαν, κι ας ήταν γυναίκα και βασίλισσα.
* Ο Κάσσανδρος μπορούσε τώρα να ελπίζει στη βασιλεία της Μακεδονίας, αφότου μάλιστα παντρεύεται τη Θεσσαλονίκη, την κόρη του Φιλίππου κι αδελφή του Αλεξάνδρου. Η πόλη Κασσάνδρεια χτίστηκε τότε ως κατοικία του και πιθανόν ως ο τόπος της ταφής του. Το βασιλικό αίμα της Θεσσαλονίκης δεν έφτανε για να του χαρίσει την εξουσία, όσο ο Αλέξανδρος ο Δ' και η Ρωξάνη ζούσαν.
Η Αμφίπολη θα γίνει η φυλακή της Ρωξάνης και του ανήλικου διαδόχου. Ο Κάσσανδρος δεν έχει σκοπό να αναθρέψει ένα βασιλέα. Η Κύννα, ακόμα μία αδελφή του Αλεξάνδρου, είχε δολοφονηθεί από τον Αλκέτα. Ο Ηρακλής, ακόμα ένας διάδοχος, αν και «μιξοβάρβαρος», θα δολοφονηθεί από τον Πολυσπέρχοντα.
* Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης μάς πληροφορεί πως η Ευρυδίκη, η Κύννα και ο Φίλιππος θάφτηκαν στις Αιγές. Πολλούς αιώνες μετά, ένας σκελετός δωδεκάχρονου απασχολεί τους ιστορικούς.
Ο Πολυσπέρχοντας ανακήρυξε διάδοχο τον άλλο γιο του Αλεξάνδρου, τον Ηρακλή, γιο της Βαρσίνης, Πέρση και νόθο, αλλά καθώς τον μεταφέρει στη Μακεδονία για να τον εγκαταστήσει ως διάδοχο, ξαφνικά -σε συνεργασία πλέον με τον Κάσσανδρο- τον δολοφονεί, το 309 π.Χ. Από τη γενιά του Αλεξάνδρου δεν υπάρχει πλέον κανένας εν ζωή.
Η αμφιθαλής αδελφή του Κλεοπάτρα, που είχε προσεταιρισθεί τον Πτολεμαίο, δολοφονήθηκε από τον Αντίγονο.
Το πρόσωπο που θα κυριαρχήσει την επόμενη περίοδο θεαματικά στην ιστορία είναι ο γιος του Δημήτριος, που έγινε γνωστός για τις πολλές γυναίκες -και άνδρες- του και τα όργιά του. Στη μάχη της Ιψού, το 301 π.Χ., ο 80χρονος Αντίγονος σκοτώνεται. Η ταφή του έγινε με βασιλικές τιμές από τους νικητές. Αλλά πού; Το 297 π.Χ. πέθανε ο Κάσσανδρος κι ο μεγάλος του γιος, που τον είχε διαδεχθεί. Ο άλλος του γιος σκότωσε την ίδια τη μητέρα του, τη Θεσσαλονίκη, την αδελφή του Αλεξάνδρου, και κατέφυγε στον πεθερό του, τον Λυσίμαχο, στη Θράκη.
Ο τρίτος γιος του δολοφονείται από τον Δημήτριο, που γίνεται βασιλιάς της Μακεδονίας, για να δείξει τόση αλαζονεία, ώστε θα φύγει μεταμφιεσμένος ως δραπέτης.
* Ο Δημήτριος καταφεύγει στη Μίλητο, όπου παντρεύεται την κόρη του Πτολεμαίου και ανιψιά της Φίλας. Ο Σέλευκος του διασφαλίζει μια χρυσή εξορία, όπου πεθαίνει το 283, ύστερα από μια ζωή κραιπάλης και ασωτίας, στην ηλικία των πενήντα τεσσάρων ετών. Ο τάφος του βρίσκεται στη Δημητριάδα της Θεσσαλίας, μια πόλη που ίδρυσε ο ίδιος.
* Ο Πτολεμαίος ο Λάγου πέθανε το 283 π.Χ. Ο τελευταίος από τους διαδόχους του Αλεξάνδρου δολοφονήθηκε από τον Πτολεμαίο τον Κεραυνό, αφού είχε εξουδετερώσει τους Περδίκκα, Αντίγονο, Δημήτριο και Λυσίμαχο. Μετά τον Αλέξανδρο και όλη του την οικογένεια -Ολυμπιάδα, Ρωξάνη, Στάτειρα, Ηρακλή, Αλέξανδρο Δ'- όλοι του οι στρατηγοί διάδοχοι είχαν εκλείψει.
* Ο Πτολεμαίος ο Κεραυνός θα σκοτωθεί το 280 π.Χ. από τους Γαλάτες, που λεηλάτησαν τους Δελφούς και πέρασαν από τη Μακεδονία και τη Θράκη στη Μικρά Ασία. Ο τελευταίος Μακεδόνας στρατηγός ήταν ένας ευπατρίδης που αρνήθηκε να γίνει βασιλιάς, ο Σωσθένης, που απώθησε τους Γαλάτες πριν πεθάνει. Η Μακεδονία ήταν πλέον ακέφαλη.
* Ο γιος του Πτολεμαίου, Αντίγονος, κυριαρχεί στην Ελλάδα όσο ο Πύρρος εκστρατεύει στη Ρώμη με ελέφαντες. Τα βασίλεια των Αντιγονιδών στη Μακεδονία και την Κεντρική Ελλάδα, των Ατταλιδών στην Πέργαμο, των Σελευκιδών στη Συρία και Μεσοποταμία και των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο θα καταλυθούν μεταξύ 168-30 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Η τελευταία απόγονη των διαδόχων ήταν η Κλεοπάτρα της Αιγύπτου. Ο κύκλος είχε κλείσει.