Το παιδί από τη Santa Barbara

 Κυριακή 13 Απριλίου 2014        

ΣΤΑΥΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ. ΑΠΟ ΤΟ ΣΦΑΙΡΙΣΤΗΡΙΟ «ΚΕΡΑΥΝΟΣ» ΚΑΙ ΤΗ «ΡΑΔΙΟΣΥΝΝΕΦΟΥΛΑ», ΣΤΟ «ΠΟΤΑΜΙ»

Το παιδί από τη Santa Barbara

Του ΝΙΚΟΥ ΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

«Ο κόσμος ήξερε ποιος είμαι, γι' αυτό μπήκε αμέσως μαζί μου στο Ποτάμι. Αν ήμουν τραγουδιστής, δεν θα έπαιρνα αυτά τα ποσοστά». «Φιλοδοξία μου; Να βγει μια νέα γενιά πολιτικών, αυτή είναι η φιλοδοξία μου»

Ο Σταύρος Θεοδωράκης έγινε δεκτός από τα μίντια με αντιφατικά σχόλια. Πολλοί προαναγγέλλουν το τέλος του κόμματος κι άλλοι χαιρετίζουν τον τηλεοπτικό σταρ και το Ποτάμι του. Μια φωτογραφία του με τους τσιγγάνους ανέβασε τη δημοτικότητά του. Μια φωτογραφία με την οικογένεια Παπανδρέου -σχεδόν όλη!- την κατέβασε στο 6% ως κόμμα. Ο Σταύρος επισκέφτηκε ένα μαντρί στην Ηγουμενίτσα και φωτογραφήθηκε δίπλα σε αγελάδες με γαλότσες. Η επόμενη μέτρηση τον δείχνει στο 10%.
Ο Σταύρος μιλάει στην τηλεόραση. Αυτό είναι το σχολείο του. Το Santa Barbara College, όπως παράκουσε ο Αμερικάνος διευθυντής του Αμερικάνικου Κολεγίου, που τον είχε καλέσει.
«Μόνο ως καλεσμένος θα μπορούσα να 'χα πάει εκεί», λέει. «Δίπλα στο σχολείο μου, κάτω από μια εργατική πολυκατοικία, ήταν το σφαιριστήριο "Κεραυνός" και το φροντιστήριο. Στους πάνω ορόφους τα μαθήματα ήταν πιο ακριβά».
Ο φακός πέφτει πάνω σε μια αλάνα, τον Κουταλιανό στην Αγία Βαρβάρα, έναν καταυλισμό τσιγγάνων. «Κεραυνός» λεγόταν και η ομάδα των τσιγγάνων. Οι φωτογραφίες είναι δικές του από τότε. Του αρέσει να φωτογραφίζει.
Η εκπομπή αυτή δείχνει μερικούς ήρωες από τις εκπομπές του Σταύρου. Η Κατερίνα, πομάκα που σπουδάζει λογιστικά στη Θεσσαλονίκη. Η Μαρίνα, πρεζάκι που σπουδάζει από τη φυλακή, αποφυλακίζεται και παίρνει και αποζημίωση γιατί φυλακίστηκε άδικα. Ο Δημήτρης που παλεύει με το θάνατο και σπουδάζει Αρχιτεκτονική, η Τζεϊλάν, πρόσωπα που θέλουν να νικήσουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η λέξη που κυριαρχεί στη δημοσιογραφία του Θεοδωράκη είναι η λέξη «άδικα».
Η εκπομπή του ασχολείται με Πρωταγωνιστές και την έβλεπαν κυρίως νέοι. Καμιά φορά και ένα εκατομμύριο θεατές. Δέκα χρόνια συνεχώς. Μια φορά έπαιρνε πλάνα στον Κολωνό, όταν σταμάτησε ένα τζιπ δίπλα του, φρενάροντας. «Φίλε, με πρόδωσες». Ταράχτηκε. Ο οδηγός του τζιπ είχε θυμώσει.
«Ξέρεις γιατί είχε θυμώσει;», λέει στο «Εθνος» στη Νάνσυ Νικολαΐδου. «Για την εκπομπή για τα σενάρια συνωμοσίας. Η θεωρία του ήταν ότι μας ψεκάζουν οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί για να αρρωσταίνουμε και να πηγαίνουμε σε αυτούς να μας θεραπεύσουν. Τι να του πω;
»Ηταν στο αυτοκίνητό του, με τη γυναίκα του με σακούλες σουπερμάρκετ στο πίσω κάθισμα. Ενας κανονικός άνθρωπος. Μεγάλη θλίψη. Ο ένοχος βέβαια είναι άλλος. Κάποιοι δημοσιογράφοι και κάποιοι πολιτικοί που για να εντυπωσιάσουν λένε όποια βλακεία τούς κατέβει.
»Εχει γίνει αχταρμάς η τηλεόραση, όπως και η ζωή μας δηλαδή».
Θα μπορούσες να πεις πως ήμασταν μια παρέα. Αν αυτό που ένωνε τους περισσότερους από μας δεν ήταν η αγάπη για τη δόξα ή δίψα γι' αυτή τη γλυκιά εξουσία που δίνει η δημοσιογραφία. Εγώ 23, ο Σταύρος 21, ο Γιάννης 18 και πάει λέγοντας. Υπήρχαν και δύο μεγαλύτεροι σε ηλικία, όπως ο αείμνηστος Μπάμπης Ακτσόγλου, κάτι σαν Νέστορας της ομάδας. Οι Εραστές της Ανοιξης.
Τι ομάδα. Τάγμα ήταν. Πίσω από το κάλυμμα της πρώτης αυτοδιαχειριζόμενης δημοσιογραφίας σε ένα πείραμα κρατικής-ελεύθερης ραδιοφωνίας παραμόνευε μια αίρεση, μια σέχτα, μια στρατιωτικού τύπου πειθαρχία και -πολλοί θα πουν- ο δικός μου συγκεντρωτικός... φασισμός.
Η εκπομπή «Εδώ Ραδιοσυννεφούλα» είχε πάνω από εβδομήντα συνεργάτες και μια συντακτική ομάδα 15-20 ατόμων που συνεδρίαζε κάθε Δευτέρα στο ισόγειο της ΕΡΤ στην οδό Μεσογείων. Γιάννης Εξαρχος, Σταύρος Θεοδωράκης, Στέφανος Κοτατής, Νίκος Δαβέττας, Δημήτρης Χατζόπουλος, για να πω μόνο μερικούς από τους πρωτεργάτες. Η ραδιοφωνική αυτή μικρή άνοιξη οφείλεται στον αείμνηστο διευθυντή της ΕΡΑ 4 Πάνο Κορόβηλα, που θα χάσει και τη θέση του.
Ο Σταύρος ήταν ο καλύτερος ρεπόρτερ, μακράν. Δεν υπήρχε θέμα που να μην μπορεί να βγάλει. Φυλακές, πορνεία, καμικάζι, ομοφυλοφιλία, στρατός! Μαζί οργανώσαμε ένα ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ, που μάλλον δεν έχει ξαναϋπάρξει από τότε. Επρεπε όμως να πετάξουμε τα... γρέζια, να ταιριάξουμε το ρεπορτάζ με μουσική, κείμενα λογοτεχνικά και φωνές από τσοπεράδες, πόρνες, φυλακισμένους. Αλλά η ακροαματικότητα ήταν ηδονή.
Τα χρόνια πέρασαν, το σχολείο αυτό έκλεισε, χωρίς ίσως να ολοκληρωθεί. Δεν μπορέσαμε ποτέ «να αντιστρέψουμε τη σχέση πομπού-δέκτη» και να απελευθερώσουμε τον ακροατή ή να καταργήσουμε το στούντιο. Μας κατήργησε αυτό μαζί με την κυβέρνηση, τον αυριανισμό και τον Κουτσογιωργισμό.
Η εκπομπή αργά ή γρήγορα θα κοβόταν αφού είχε ενοχλήσει τη μισή κυβέρνηση. Παρ' ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είχε περάσει το κατώφλι της -προσκεκλημένος του Σταύρου- να κάνει την ιστορική δήλωση υπέρ της ελεύθερης ραδιοφωνίας, όταν κάποιος υπουργός έλεγε πως «η Ελλάς έχει και πυροβόλα όπλα και δεν θα επιτρέψει στους δορυφόρους να εκπέμψουν ραδιοφωνικά προγράμματα!».
Το πρώτο πείραμα ελεύθερης ραδιοφωνίας μέσα στην κρατική ραδιοφωνία και μάλιστα σε πρώην στρατιωτικό κανάλι κράτησε τέσσερα χρόνια. Δεν άντεξε στις πιέσεις, παρ' ότι είχε την υποστήριξη του ίδιου του πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου. Η εκπομπή θα κλείσει -αρνούμενη λογοκρισία- το 1988. Ολες οι οργανώσεις νεολαίας -οικολόγοι, χριστιανοί, δεξιοί ή κομμουνιστές- πλην της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ, θα βγάλουν ανακοινώσεις για να την υπερασπιστούν.
Κανένας δεν θυμάται πια τη «Ραδιοσυννεφούλα» και τη «ραδιοφωνική συμμορία» των «Εραστών της Ανοιξης». Ο Γιάννης Εξαρχος -μετέπειτα διευθυντής της ΕΡΤ2- σήμερα διευθύνει το τηλεοπτικό πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Βασιλίκα Σαριλάκη, ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Γιώργος Μουχταρίδης (διευθυντής του Pepper και του «Κόσμος»), ο πολύς Ανδρέας Ρουμελιώτης έγιναν δημοσιογράφοι, αλλά μάλλον ο Σταύρος μάς ξεπέρασε όλους.
Οι μαθητές αυτού του σχολείου έγιναν δάσκαλοι, ίσως πριν τελειώσουν τις σπουδές τους. Κι έτσι κύλησε ο καιρός. Δικαιοσύνη, όπως θα 'λεγε κι ο Ποιητής. Το σύστημα είναι ο χρόνος.