Ο Λεωνίδας Κύρκος, οι Ρηγάδες και οι Βαλέδες

TOPICS:ΑλαβάνοςΗλίας ΗλιούΚΚΕ ΕσωτερικούΚουβέληςΚύρκοςΤσίπρας

Του Νίκου Γαλάτη

Είναι απίστευτο πόσοι διάβασαν, πόσοι κοινοποίησαν κι έκαναν like στο σημείωμα του ΑΠ για την Τελευταία Μάχη του Λεωνίδα Κύρκου- με αφορμή το βιβλίο της Αλίκης Χατζή με αυτόν τον τίτλο. Το σημείωμα αναφερόταν σε ένα Κύρκο που έσκισε την Αυγή και μιλούσε  για έναν Αλέξη Τσίπρα που αν και νέος είχε «το μυαλό σταλινικού βετεράνου».

«Πρέπει όμως να πω ότι μου προξενεί εντύπωση το ότι δεν αισθάνθηκε ποτέ μέχρι σήμερα και σε καμία περίπτωση την ανάγκη να συζητήσει μαζί μου. Δεν λέω να ζητήσει τη συμβουλή μου. Ποτέ δεν χτύπησε την πόρτα του σπιτιού μου, ποτέ μα ποτέ».

Αναφερόταν επίσης στο βιβλίο του Πέτρου Σαραντόπουλου «Λεωνίδας Κύρκος -Εκ Βαθέων» όπου ο ιστορικός ηγέτης έλεγε για τον Αλαβάνο πως «ο Αλέκος μούδωσε  μαχαιριά».

«Ήθελα να τον αρπάξω από τον λαιμό, αλλά τηλεοπτικά και προσωπικά αυτό θα ήταν απαράδεκτο. Τελευταία κόπηκε με δική του πρωτοβουλία η οδός επαφής μας κι έτσι δεν μπορώ να πω ότι είχα καμία απολύτως ενημέρωση για τις κινήσεις του. Ανάμεσα στις κινήσεις αυτές ήταν και η επιλογή του για την ανάδειξη στην ηγεσία του Συνασπισμού του νεαρού Αλέξη Τσίπρα. Είχα τις αντιρρήσεις μου. Από τότε οι δρόμοι μας χώρισαν οριστικά».

«Παπαγαλίζουν μια ηθική των πεποιθήσεων και δεν εμφορούνται από καμία ηθική της ευθύνης. Αμάθητοι από εξουσία, έχουν μετατρέψει την κατεδάφιση της εξουσίας σε ιδεολογική πρόταση και σε πολιτική πρακτική» έλεγε.

 Τι έγινε τα κρίσιμα χρόνια; Tι θα συνέβαινε, αν οι επιλογές του Κύρκου -για συνεργασία με το κυβερνών ΠΑΣΟΚ- είχαν γίνει αποδεκτές;

O Kουβέλης έφυγε κι έκανε την ΔΗΜΑΡ, δεν δέχτηκε να πάρει υπουργείο στην κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου- που έτρεχε με ανθοδέσμες και  τούρτες στο σπίτι του Κύρκου στην Καλλιδρομίου. Μπήκε όμως σε κυβέρνηση Σαμαρά, έφυγε και τώρα γυρίζει …σπίτι- σε ένα αποαριστεροποιημένο ΣΥΡΙΖΑ.

 Ο Αλαβάνος χάθηκε με το Plan B του. Τι  απέγινε το ΚΚΕ Εσωτερικού και πως φτάσαμε από τους Ρηγάδες στους Βαλέδες της Εξουσίας- με συγκυβερνήτη τον Καμμένο. Το κόμμα έγινε πάλι πολλά κομμάτια.

Ο Κύρκος έφυγε πικραμένος από την ζωή. Ο Μανώλης Γλέζος ζήτησε συγγνώμη που δεν κατάλαβε ότι ο Τσίπρας ήθελε μόνο την εξουσία. Ίσως και οι δυο να υπέγραφαν τα λόγια του Ηλία Ηλιού- όταν αποχώρησε από την πολιτική- πριν από τριανταπέντε χρόνια:

«Είμαι πικραμένος. Όχι τόσο από τους αντιπάλους μου, που έκαναν στο κάτω κάτω τη δουλειά τους, αλλά από τους ομόφρονές μου. Δεν άφησαν πεπονόφλουδα που τους πετούσε η ντόπια ή η ξένη αντίδραση που να μην την πατήσουν…» είχε πει ο Ηλίας Ηλιού όταν παραιτήθηκε από την πολιτική.

«Αν ήθελε κάποιος να γράψει για τις αστοχίες της ηγεσίας του αριστερού κινήματος στην Ελλάδα, δεν θα χρειαζόταν τόμους χειρογράφων με σοβαρές αναλύσεις… Θα του αρκούσαν μερικά χειρόγραφα για να γράψει ένα μικρό χιουμοριστικό βιβλίο με τίτλο «Ο δρόμος με τις πεπονόφλουδες». Δυστυχώς, οι γκάφες των ομοφρόνων μου κατέστρεψαν ένα πανίσχυρο προοδευτικό κίνημα και μας πήγαν πολλές δεκαετίες πίσω».

*Το βιβλίο της Αλίκης Χατζή «Λεωνίδας  ο Κύρκος – Η τελευταία μάχη» παρουσιάζεται στις 16 Φεβρουαρίου στην ΕΣΗΕΑ.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν: η Φώφη Γεννηματά, η Όλγα Τρέμη, ο Ηλίας Κανέλλης, ο  Πέτρος Κουναλάκης και η συγγραφέας.

Πόσο δύσκολο είναι να φτιάξεις ένα «σοσιαλδημοκρατικό» κόμμα

TOPICS:ΕΑΜΕλλάδαΚεντροαριστεράΠΑΣΟΚΣΕΚΕΣοσιαλδημοκρατίαΣΥΡΙΖΑ

Του Νίκου Λακόπουλου

 

 Τον Ιούνιο του 1863 η Αθήνα Η Αθήνα βρίσκεται μέσα σε ρυάκια από αίμα. Από η Πλατεία Λουδοβίκου, μπροστά στην Εθνική Τράπεζα, οι περαστικοί με τις πατημασιές μεταφέρουν το αίμα σ΄όλη την μικρή πόλη. Τη χρονιά αυτή στη Γερμανία γεννήθηκε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα.

Οι συγκρούσεις αρχίζουν από την Πλάκα και απλώνονται στην πόλη με δολοφονίες αθώων. Mετά οι δυο ένοπλες παρατάξεις ενώθηκαν αδελφωμένες στην πλατεία – που έκτοτε λέγεται Ομονοίας. Η εφημερία «Παλιγγενησία» γράφει:

«Πτώματα πολιτών και ίππων ευρίσκοντο εγκατεσπαρμένα εις πολλά των Aθηνών σημεία εντός λιμνών αίματος, απαισίαν αναδίδοντα δυσωδίαν, κυρίως ένεκα του αφορήτου καύσωνος».

Με τη νέα δυναστεία η «ελληνική» βασιλική στολή έχει πλέον τελειοποιηθεί. Το έθνος έχει σημαία, εθνικό ύμνο, βασιλιά, αλλά έχει ένα τεράστιο πρόβλημα για το ποια είναι η γλώσσα του. Έτσι κατασκευάστηκε μια γλώσσα που να μοιάζει με την αρχαία ελληνική και επιβλήθηκε μαζί με το μάθημα  των Λατινικών με άγριο ξύλο στα σχολεία. Η Ελλάς μεταφράζει την λέξη δημοκρατία από τα γαλλικά- ενώ είναι ελληνική. Θα μπορούσε να αναζητήσει τον «κοινωνισμό»- όπως μετέφρασε τη λέξη κομμουνισμός στην ιστορία της που τότε αγνοούσε. Υπήρχαν όμως συνεταιρισμοί, δημοκρατία, το «βυζαντινό χωριό»- δημοκρατικοί θεσμοί- ακόμα και μέσα στην Τουρκοκρατία. 

Ο Πλάτωνας, φανταζόταν μια ιδανική πολιτεία με κοινοχτημοσύνη, ο Αριστοτέλης την θέλει με τάξεις, ο Σόλωνας πολύ πριν είχε βρει ένα τρόπο να συνδυάσει νόμους και οικονομία- ως ο πραγματικά πρώτος σοσιαλδημοκράτης. Το σύστημά του –η Τιμοκρατία- δεν είναι μόνο πολιτικό σύστημα- δικαιοσύνης- αλλά και ταξικής συνεργασίας με στόχο τον πλούτο και την ευημερία- το  κράτος δικαίου και πρόνοιας.  Ο Σαρλ Φουριέ θα βρει την
κοινωνική αρμονία στην ιδέα της «φάλαγγας», μιας κοινότητας 1620 ατόμων.  Το όραμα του Όουεν προβλέπει συνεταιριστικά χωριά 800-1000 ατόμων σε αγροκτήματα-εργοστάσια,  σπίτια χτισμένα παραλληλόγραμμα, κοινόχρηστα σαλόνια, αναγνωστήρια και κουζίνες, δέντρα με καρπούς και χιλιάδες άνθη!

Φυσικά είναι νωρίς ακόμα για να γνωρίζουμε πόσο εφιαλτικό είναι ένα σύστημα ισοπεδωτικής «λαοκρατίας» ή πόσο κοντά βρίσκεται ένα σχέδιο μοντέρνου καπιταλισμού με «ελευθερίες» με ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης εργατών τύπου γκουλάγκ με «δικαιώματα». Πιθανόν ο πρώτος σοσιαλδημοκράτης να ήταν ο  Κλωντ-Ανρί ντε Ρουβουά ντε Σαιν-Σιμόν, παριζιάνος ανθυπολοχαγός  που συμμετέχει στην Αμερικάνικη Επανάσταση το 1779 κι έχει βάλει τον υπηρέτη του να τον ξυπνάει και να του θυμίζει κάθε μέρα πως έχει πολλά σπουδαία πράγματα να κάνει.  Ο αριστοκράτης ιππότης και υπέροχος τυχοδιώκτης φαντάζεται μια ενωμένη Ευρώπη, χωρίς ιδιοκτησία μέσα σε μια αφθονία που θα φέρει η εκβιομηχάνιση. Το κράτος πρόνοιας είναι μια δική του ιδέα,  όπως και το κοινωνικό ταμείο.

Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας  από το 1890 που πήρε το όνομα SPD και 20% στις εκλογές δεν είναι πια επαναστατικό κόμμα-  ευθύνεται για την δολοφονία της Ρόζας Λούξεμπουρκ, τον «ρεβιζιονισμό» και τον πόλεμο. Πολλοί βουλευτές του βρέθηκαν στα στρατόπεδα των ναζί, ίσως επειδή προτιμούσε να συνεργασθεί με τους χριστιανοδημοκράτες από τους  κομμουνιστές της εποχής. Ίσως αυτός να είναι ένας άλλος ορισμός της σοσιαλδημοκρατίας που στη Γερμανία συνδέθηκε με ένα ισχυρό κράτος, τον ιμπεριαλισμό και τα «λευκά κελιά». Σ
οσιαλδημοκράτης είναι αυτός που αντιμάχεται τον σταλινισμό και την χριστιανοδημοκρατία, αλλά προτιμά να συνεργαστεί με την δεύτερη.

Στην Ελλάδα η Επανάσταση του 1862 έφερε το αίτημα της δημοκρατίας που μεγάλωνε μαζί με το οδικό δίκτυο της χώρας. Οι φοιτητές είναι χωρισμένοι σε «Γαριβαλδικούς» και «Αυστριακούς».  Ο γιος του Τρικούπη, Χαρίλαος, με το «Πέμπτο Κόμμα», πιθανόν να έχει κάνει ένα αστικό κόμμα, σε μια χώρα που όμως δεν έχει ακόμα αστούς.  Μεγάλωσε κι άλλο το οδικό δίκτυο της χώρας, έβαλε τις βάσεις για ένα σιδηροδρομικό δίκτυο, άνοιξε τον Ισθμό της Κορίνθου, έκανε λιμάνια. Η Ελλάς αποχτά στοιχειώδη βιομηχανία, και αναπτύσσει τη ναυτιλία της. Το 28% των κατοίκων πλέον μένουν σε πόλεις.

Τη μέρα των Φώτων, το 1900, ηλεκτροφωτίστηκε ο Πειραιάς. Η Αθήνα δεν είχε πάνω από διακόσιες χιλιάδες κατοίκους. Ήταν πιθανότερο να συναντήσει κανείς πιο πολλούς αναρχικούς στον Βόλο, το Λαύριο και τον Πύργο. Οι έλληνες σοσιαλιστές, είναι αστοί και λείπουν συχνά στο Παρίσι. Η Ford Motor Company παρουσιάζει το καινούργιο της μοντέλο το 1903. Ο Βλάσσης Γαβριηλίδης ζητά από την εφημερίδα «Ακρόπολις» να φύγει η διεφθαρμένη ολιγαρχία.

«Αλλαγή!»

Εκατόν ογδόντα αξιωματικοί συγκεντρώνονται σε ένα σπίτι στην Αθήνα. Η αγροτική εξέγερση θα πνιγεί στο αίμα στο Κιλελέρ με νεκρό τον Μαρίνο Αντύπα. Ο Βενιζέλος θα σαρώσει παίρνοντας 300 από τις 364 έδρες στη Βουλή. Τα δυο παλιά κόμματα απέχουν. Το πολιτικό σύστημα τρίζει.

«Έρχομαι”, είπε ο Βενιζέλος, “ως σημαιοφόρος νέων ιδεών”.

Κάποιος στο Σικάγο, στην μακρυνή Αμερική κατάφερε να βρει ένα τρόπο να παίζει πολλούς 40ίντσους δίσκους μαζί. Το ονόμασε τζουκ- μποξ. Μια οργάνωση στη Θεσσαλονίκη, η «Φεντερασιόν» με μια απεργία χιλιάδων- ξαφνικά!- εργατών κάνει εμφανή την παρουσία του προλεταριάτου. Με τον Βενιζέλο στο τιμόνι η Ελλάδα τρέχει να προλάβει τον χαμένο χρόνο. Το άρθρο 17 του νέου συντάγματος επιβάλλει την αναγκαστική απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Ιδρύονται συνεταιρισμοί, αναγνωρίζονται τα συνδικάτα και γίνεται υποχρεωτική αργία η Κυριακή. Ουσιαστικά το νεογέννητο κράτος περνάει από τον Μεσαίωνα στον Εικοστό Αιώνα. Ο Βενιζέλος εκφράζει ένα αστικό καθεστώς, το οποίο ο ίδιος δημιουργεί.

«Της Αμύνης τα παιδιά  διώξανε τον βασιλιά/Της Αμύνης το καπέλο έφερε το Βενιζέλο/Της Αμύνης το σκουφάκι έφερε τον Λευτεράκη».

Τα παιδιά στα σχολεία διδάσκονται από το Αναγνωστικό ‘Τα Ψηλά Βουνά». Κανένας δεν φαντάζεται ότι σε λίγο οι εθνικόφρονες θα καίνε τα αναγνωστικά του Ζαχαρία Παπαντωνίου στις πλατείες. Ούτε ότι τη δημοτική θα την καθιέρωνε πολλές δεκαετίες μετά η δεξιά κυβέρνηση Καραμανλή με υπουργό Παιδείας έναν βασιλόφρονα, τον γιο του δοσίλογου Ράλλη.  Ο Ίων Δραγούμης – όπως θα γράψει ο Οδυσσέας Ελύτης-, άνθρωπος των σαλονιών και των κομιτάτων» δολοφονείται από βενιζελικούς παρακρατικούς.

Μαζί με τον Δραγούμη χάνεται η φιγούρα του μαχόμενου έλληνα, που είναι ρομαντικός ανορθολογιστής, αναρχικός κι εθνικιστής,  οπαδός του Νίτσε, αλλά και του Κροπότκιν και σκοτώνεται για μια «πατρίδα-εγώ», όταν το έθνος ταυτίζεται με το χωριό κι η πατρίδα με τη γειτονιά.  Οι σφαίρες αυτές εξοστρακίζονται δημιουργώντας ένα ρήγμα ανάμεσα στον σοσιαλισμό και τον πατριωτισμό, που θα επιχειρήσει αργότερα να κλείσει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Το είχε κάνει και ο Άρης Βελουχιώτης, αλλά ο πατριωτισμός και η Αριστερά είναι δύο δυσαρμονικές έννοιες.  Αφού το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα, ούτε οι εργάτες δεν έχουν πατρίδα.

Την Άνοιξη του 1924, θα έρθει, η » Άβασίλευτη Δημοκρατία» με πρωθυπουργό τον Παπαναστασίου. Η βουλή αφαιρεί την περιουσία και την ελληνική ιθαγένεια από τη βασιλική οικογένεια. Ο Παπαναστασίου επιδιώκει συνεργασία με το Κομμουνιστικό Κόμμα και εξασφαλίζει την υποστήριξη του «Ριζοσπάστη» από τον Γιάνη Κορδάτο. Η «αριστερή» πτέρυγα στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος είχε άλλη άποψη:

– Τι βασιλεία, τι δημοκρατία. Εμείς θέλουμε τη Σοβιετική Δημοκρατία.

Η «σοσιαλιστική άνοιξη» βάφτηκε με το αίμα ενός νεκρού όταν την Πρωτομαγιά του 1924, η αστυνομία χτύπησε απαγορευμένη συγκέντρωση του ΚΚΕ στην Πλατεία Θεάτρου. Η πρώτη διάσταση ανάμεσα στην κομμουνιστική και τη σοσιαλιστική Αριστερά θα γίνει μια κόκκινη γραμμή ανάμεσα τους, χαραγμένη με το αίμα αυτού του νεκρού. Ο πρώτος σοσιαλιστής πρωθυπουργός στην Ελλάδα παίρνει το καράβι της εξορίας, δεμένος από τους συνεργάτες του, την στιγμή που στην Αμερική εμφανίζονται τα πρώτα ντεκολτέ, το Βέλγιο δέχεται στο πανεπιστήμιο πλέον και κορίτσια και στην Αγγλία εκλέγεται η πρώτη γυναίκα βουλευτής, η συντηρητική Λαίδη Άστορ. Ο ρώσος πρίγκηπας Κροπότκιν, που ήθελε μια κοινωνία ελεύθερη όπου όλοι οι άνθρωποι θα ζουν αρμονικά, χωρίς εξουσία, απογοητεύτηκε γρήγορα από τους μπολσεβίκους, αποσύρθηκε από τον δημόσιο βίο και πέθανε.

– Η προσπάθεια να θεμελιώσετε μια καινούργια κοινωνία με μέσο τη δικτατορία είναι μοιραία καταδικασμένη σε αποτυχία. Αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση, ακόμα και η λέξη ‘σοσιαλισμός’ θα καταντήσει κατάρα…».

Σε ένα καφενείο στην Πλατεία Κλαυθμώνος συχνάζουν «αναρχικοί» που γράφουν συνθήματα στους τοίχους. Στον «Μαύρο Γάτο» στην Ακαδημίας και Ασκληπιού μια  μέρα εισβάλλει η Χωροφυλακή. Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος –το ΚΚΕ- ιδρύθηκε στα γραφεία του συνδικάτου μηχανικών ατμοπλοίων στον Πειραιά το 1918 εν μέσω πανηγυρισμών. Οι τριάντα σύνεδροι χαμογελούν και φοράνε φλωτάν γραβάτες.«Η αίθουσα εις την οποίαν συνεδριάζομεν δεν ανήκει εις το Σοσιαλιστικόν Κόμμα και ως εκ τούτου δεν πρέπει να κάμει εντύπωσιν εις το κοινόν η διακόσμησις, η κάθε άλλο παρά σοσιαλιστική» λέει ο προεδρεύων ηλεκτροτεχνίτης Σταμάτης Κόκκινος.
Ο ισπανοεβραίος δάσκαλος και τυπογράφος Μπεναρόγια, όπως και ο πρώτος γραμματέας Νίκος Δημητράτος θα διαγραφούν πολύ νωρίς ως ρεφορμιστές. Ο Νίκος Γιαννιός αποχώρησε αμέσως καθώς υποστήριζε το όραμα της Μεγάλης Ελλάδας του Βενιζέλου και ένα «σοσιαλισμό του κράτους με ανθρώπινο πρόσωπο». Στο ιδρυτικό ψήφισμα του κόμματος αναφέρεται ως  την «δημοσιοποίησην των μέσων παραγωγής και ανταλλαγής δηλαδή την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολλεχτιβικήν ή κομμουνιστικήν». Τη θέση του γραμματέα θα καταλάβει το 1922 ο φραγκοσυριανός Νίκος Σαργολόγος, που θα εξαφανισθεί στην Αμερική με  7.500 δολάρια που έλαβε από την Διεθνή για την ενίσχυση του κόμματος. Η θέση του κόμματος για ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία» θα οδηγήσει στην διαγραφή τον  γραμματέα του κόμματος τον Γιάνη -με ένα ν- Κορδάτο που συμβαίνει να είναι και ιστορικός. Ο γραμματέας του κόμματος που θα διαδεχθεί τον Πουλιόπουλο, ο Λευτέρης Σταυρίδης – βουλευτής του κόμματος-που το 1928 διαγράφεται για «αστική παρέκκλιση». Θα γίνει σφοδρός αντικομμουνιστής, θα συνεργασθεί με την φασιστική οργάνωση «Τρία Έψιλον».

Ο διάδοχος του Παστιάς Γιατσόπουλος διαγράφεται ως «λιγκβινταριστής» το 1927 και ιδρύει με τονΠαντελή Πουλιόπουλο την τροτσκιστική ομάδα «Σπάρτακος». Ο επόμενος, ο Ανδρόνικος Χαϊτάς θα πάει αργότερα στη Πατρίδα των Λαών αλλά δεν θα ξαναγυρίσει. Θα εκτελεσθεί ως «εχθρός του λαού» στις εκκαθαρίσεις του 1936. Ο Νίκος Ζαχαριάδης που σπουδάζει εδώ στην Κομματική Σχολή, την «Κουτβ», – στην κηδεία του Λένιν τοποθετήθηκε τιμητικά δίπλα στο φέρετρο μαζί με τον Ναζίμ Χικμέτ. Ο Χαϊτάς  τον είχε στείλει στο δρόμο για την Σιβηρία με την υποψία ότι είναι πράκτορας της Ασφάλειας. Ο Ζαχαριάδης γύρισε πίσω για να γίνει ο «Ήρωας Αρχηγός» του ΚΚΕ.  Αυτή την εποχή, στα στέκια των λίγων χιλιάδων κομμουνιστών ακούγεται ένα τραγούδι που μιλάει για τους «αστούς που  τρομάξανε και κάστρα φτιάξανε, να κλείσουν τα παιδιά των εργατών».

«Μ’ αυτοί με μια γροθιά σπάζουνε τα δεσμά/τα κάστρα καταργούνε των αστών/εβίβα βρε παιδιά!/Ζήτω το κόμμα μας το εργατικό!».

Από το 1916 που δημιουργείται η σύγχρονη Δεξιά από έναν ηγέτη με …μαρξιστικές απόψεις, το 1924 που η ελληνική σοσιαλδημοκρατία αποτυγχάνει και το 1936- όπου το ΚΚΕ αρνείται να  ηγηθεί μιας Επανάστασης φτάνουμε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο που συγκροτείται από το κομμουνιστικό, ένα σοσιαλιστικό κι ένα αγροτικό κόμμα. Υπάρχει ακόμα εδώ η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας του μετέπειτα «αποστάτη» και «κατεψυγμένου πρωθυπουργού» Ηλία Τσιριμώκου. Η πολιτική σύγχυση επιτείνεται από το γεγονός ότι ένας βενιζελικός. ο Ναπολέων Ζέρβας ιδρύει τον φιλοβασιλικό ΕΔΕΣ με υπαρχηγό έναν σοσιαλιστή, τον Κομνηνό Πυρομάγλου- που θα εκλεγεί αργότερα βουλευτής της ΕΔΑ.

H Συμφωνία της Βάρκιζας

Η προσπάθεια να κατανοήσουμε την πολιτική ζωή στην Ελλάδα με ιδεολογικούς – ή …ταξικούς όρους- είναι μάταιη. Δεν θα μάθουμε ποτέ τι θα
συνέβαινε αν ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε δεχθεί να ηγηθεί του ΕΑΜ ή αν ο Άρης Βελουχιώτης είχε επιβληθεί στο  Κόμμα. Το μόνο βέβαιο είναι πως οι εξελίξεις πλέον στην Ελλάδα εξαρτώνται από την Συμφωνία της Γιάλτας- και της Βάρκιζας σε τοπικό επίπεδο. Η Ελλάδα έχασε το παιχνίδι της ανεξαρτησίας, αφού μόνο μια συμμαχία- έστω συνεργασία- Άγγλων- ΕΑΜ ΕΛΑΣ θα μπορούσε να αποτρέψει τον Εμφύλιο που εμφανίζεται ως ιστορικά ακατανόητος: πρώτα παρέδωσαν τα όπλα και μετά άρχισαν τον πόλεμο; Η Δικτατορία Μεταξά, ο Πόλεμος και ο Εμφύλιος με το μεταεμφυλιακό κράτος που στήνεται με «κεντρώες» κυβερνήσεις είναι ένας μεσαίωνας που θα κρατήσει είκοσι, τριάντα-και με μια μικρή και χαμένη Άνοιξη και νέα χούντα- σαράντα χρόνια.

Η Ελλάδα- ως χώρα αποικιακή, όπου οι υπουργοί υποβάλλουν τις αποφάσεις για έγκριση σε αμερικάνους επιτετραμμένους- θα εμφανίσει ένα ενδιαφέρον φαινόμενο. Το λεγόμενο Κέντρο- είναι υπέρ της –βασιλευομένης δημοκρατίας, αντικομμουνιστικό και πιο συντηρητικό από τον δεξιό ριζοσπάστη Καραμανλή. Η Σοβιετική Ένωση είναι η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει την χούντα –η οποία συγκρούεται με τον βασιλιά. Ίσως αυτό να εξηγεί την στάση του Κόμματος στην εξέγερση του Πολυτεχνείου όπου οι φοιτητές θεωρούνται προβοκάτορες. Η πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη της εποχής αυτής είναι η γέννηση του ΚΚΕ εσωτερικού που ποτέ δεν θα αποχτήσει μαζική βάση. Ο ευρωκομμουνισμός θα εμφανιστεί ως αντισοβιετική διάθεση –με ενοχές- για έναν ιστορικό συμβιβασμό. Δεν είναι ένα ρεύμα από το μέλλον-όπως το αναμενόμενο οικολογικό- αλλά μια συγγνώμη -μια  αυτοκριτική- προς το παρελθόν και τα λάθη της τριτοδιεθνιστικής Αριστεράς. Ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός –ή -το πιο πιθανό- δεν θα υπάρξει.
Η  μόνη προσπάθεια να υπάρξει είναι ο λεγόμενος Τρίτος Δρόμος. Αυτοδιαχείριση. Ούτε Καπιταλισμός, Ούτε Υπαρκτός Σοσιαλισμός. Ο φωτισμένος ηγέτης Ανδρέας Παπανδρέου- που δεν αποκλείει και τον ένοπλο αγώνα!- επηρεασμένος από θεωρίες για την μητρόπολη και περιφέρεια και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα- δεν είναι ευχαριστημένος από  το 13% που πήρε.  Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έφερε στοπροσκήνιο μια νέα γενιά. Ο Ανδρέας, -με γνωστά συνθήματα ‘Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Ούτε ΝΑΤΟ, ούτε Βαρσοβία», «Η Ελλάδα στους Έλληνες»’- επαγγέλεται κοινωνικοποιήσεις, διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος,»σοσιαλισμό», αλλά διευκρινίζει πως ούτε θα πάει σε νέα ήττα, ούτε σκοπεύει να γίνει ο Αλλιέντε της Ελλάδας. Δεν σκοπεύει να πεθάνει σαν ήρωας.

Mέσα σε επτά χρόνια το ΠΑΣΟΚ με μια-δυο ανεπαίσθητες «δεξιές στροφές», ο Ανδρέας πέταξε το τζάκετ και φόρεσε ζιβάγκο. Κι ύστερα πέταξε και το ζιβάγκο για να φορέσει μια μεγάλη και πλατιά δημοκρατική γραβάτα και να οδηγήσει «το ΠΑΣΟΚ στη Κυβέρνηση» και τον Λαό στην εξουσία.  Ήταν η νίκη της γενιάς του ΄30, η εκδίκηση για τη χαμένη άνοιξη του ’60, η δικαίωση του μαζικού λαϊκού κινήματος που άρχισε στο Πολυτεχνείο το 1973. Οι “δημοκρατικές δυνάμεις” συγκεντρώνουν ένα ποσοστό 65%. Το σοσιαλιστικό όνειρο, ωστόσο, παρά είναι όμορφο για να είναι αληθινό. Κι  η επάρατη Δεξιά χρησιμεύει ως μανδύα που θα σκεπάσει την κρίση της Αριστεράς.

Η πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας ορίζεται από τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της πάντα έτοιμης να προδώσει τους συμμάχους της μικροαστικής τάξης. Ο «Αθηναίος» με χωριάτικη καταγωγή μεταμφιέστηκε εις Παρισίους σε «ευρωπαίο» που κρύβει ένα ένοχο παρελθόν και περιφρονεί τον εαυτό του. Σε μια χώρα όπου όλα είναι «ιμιτασιόν», ό,τι είναι γνήσιο αποβάλλεται ως ψεύτικο. Η σύγχυση θα γίνει τέλεια όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης βρίσκεται ξαφνικά πάνω σε ένα άλογο, να φορά πάνω από την αγνώστου προελεύσεως φουστανέλα ένα λοφίο!  Το νέο έθνος χαρακτηρίζεται από ταξική ρευστότητα, συνειδησιακή πλαστικότητα, ιδεολογική κινητικότητα. Ποιός είναι Αριστερός και τι σημαίνει να είσαι Αριστερός στην σύγχρονη Ελλάδα;

«Eσείς δεν είστε Αριστεροί και γω δεν είμαι σοσιαλδημοκράτης» θα πει  ο νεαρός ηγέτης της νεοκομμουνιστικής Αριστεράς που στηρίζεται σε ψήφους «κεντρώων» και συνεργάζεται με ένα ακροδεξιό κόμμα που αποτελείται από ομοφοβικούς, πατριδόπληκτους και παλαιοδεξιούς. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ως μοντέλα του τον Μπελογιάννη, αλλά και τον Ρούσβλετ, ανάλογα με τη μέρα και την ώρα. Είναι ‘Αριστερός αλλά συνεργάζεται άψογα με την Εκκλησία, την «πατριωτική Δεξιά» και τους Αμερικάνους.

Το πολιτικό κιτς θα εμφανιστεί επί Όθωνα, όταν η εποχή του συγκρίνεται με αυτήν του Περικλέους. Μόνο που ίσως τότε δεν υπήρχε τόση λαμπρότητα, ευημερία και δημοκρατία! Την εποχή του Καραμανλή το καλντερίμι έγινε τσιμέντο.  Ο μέσος έλληνας πετάει τις αντίκες ως σύμβολα τις φτώχειας και στολίζει τις αυλές με πλαστικά φωτισμένα μανιτάρια. Η νέα περίοδος της ελληνικής κακογουστιάς, θα έρθει αναπόφευκτα με τον “αριστερό” νεοπλουτισμό του ΠΑΣΟΚ, αλλά η αποτυχία του πιο ελπιδοφόρου κινήματος της νεώτερης Ελλάδας, μετά από αυτό του Βενιζέλου, θα αφήσει δρόμο για ένα-επιτέλους!- “πραγματικά αριστερό” πολιτικό κιτς.
Τι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ; Eίναι κομμουνιστές ή σοσιαλδημοκράτες; Ή κάτι άλλο- δεν γνωρίζω, δεν απαντώ; Οι νέες συζητήσεις για την σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα είναι ανιστόρητες. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε με την σοσιαλδημοκρατία έχουμε κάτι κοινό. Τα πέντε πρώτα γράμματα.΄Ιστορικά η σοσιαλδημοκρατία συνδέθηκε με το κράτος πρόνοιας και προϋπόθετε αναπτυγμένες κοινωνίες με αυξημένη παραγωγή και κέρδη που μπορούσαν να  χρηματοδοτήσουν το «κράτος δικαίου». Αυτό εξηγεί θαυμάσια γιατί δεν είχαμε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στην Ελλάδα. Ούτε είχαμε κι «εργατικό» – σε μια χώρα που αποχτήσαμε προλεταριακή Αριστερά, ενώ δεν είχαμε προλεταριάτο – κι «αστικά κόμματα» χωρίς αστούς.
Πιθανόν το πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα όλα γίνονται με «μάνουαλ» και μεταφράσεις. Αλλά δε γίνεται σεξ με τον οδηγό στο
κομοδίνο. Κι έτσι φτάσαμε στις εγκεφαλικές τραγωδίες. Μία από αυτές είναι η ‘Αριστερά -πρώτη φορά» στην κυβέρνηση. Μια άλλη η δημιουργία- το 2016- σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Η Ελλάδα αγοράζει ιδέες όπως αγοράζει φορέματα ή έπιπλα από την Ευρώπη.

 Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κάτι «σε αριστερό». Και το κόμμα που ονειρεύεται η Φώφη, είναι  κάτι σε σοσιαλδημοκρατικό με πράσινες ανταύγειες και κόκκινες ή μάλλον ροζ βούλες, «κεντροαριστερό. ‘Εχει βρει όνομα -Δημοκρατική Συμπαράταξη- και ετικέτα- σοσιαλδημοκρατικό- σε μια εποχή που η Σοσιαλδημοκρατία δεν έχει ζήτηση. Υποθέτω ότι στην Χαριλάου Τρικούπη διαβάζουν Μπερνστάιν, Κάουτσκι και Πλεχάνοφ. Θα δυσκολευτούν να βρουν χρώμα. Μπλε, κόκκινο, πράσινο, ροζ, κίτρινο- γαρύφαλλα, τριαντάφυλλα- τα έχουν πάρει όλα.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Νίκου Λακόπουλου Ο ΑΛΕΞΗΣ  ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ- Ο Τσίπρας, η Ελλάδα, η Μεγάλη Αριστερά – (Εκδόσεις Λιβάνη 2014)

Δες σχετικά «Α, πα, πα! Εγώ είμαι Αριστερός, δεν θα γίνω ποτέ σοσιαλδημοκράτης»

ΕΔΩ

«Να φύγει η Γερμανία!»: Ο Σόιμπλε, η γιαγιά από την Άρτα και άλλες ανοησίες

TOPICS:ΣόιμπλεΣτρίγκλιτςΤσακαλώτοςΤσίπρας

Του Νίκου Λακόπουλου

Ο Σόιμπλε ζητά να του στήσουμε ανδριάντα στην Αθήνα. Χωρίς να μπορείτε να κάνετε υποτίμηση δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα, λέει. Φύγετε. Θα σας δώσουμε κι ένα καλό πακέτο. Γιατί; Eίναι από κακία, μισελληνισμό, σαδισμό ή κάτι άλλο; Η εξωτερική πολιτική της ευρωπαϊκής υπερδύναμης είναι θέμα …χαρακτήρα; Kαι γιατί ο Κολ ήθελε την Ελλάδα στην Κοινότητα και ο Σόιμπλε δεν την θέλει στην Ευρωζώνη;

Μια πρόχειρη σταχυολόγηση των δηλώσεών  του «Μέτερνιχ» – τα τελευταία χρόνια- αποκαλύπτει ένα κοκτέιλ πραγματισμού – συντηρητισμού, με την σοβινιστική ανωτερότητα ενός Γερμανού- ίσως ενός …Τεύτονα- που η τελευταία του δήλωση προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό- «Είναι η εφαρμογή, ηλίθιε!»-δεν έχει τόση σημασία- δεν ήταν αγένεια, εξήγησε ο εκπρόσωπός του- όσο το ύφος του.

Ο «μεγαλοφυής»- όπως τον θεωρούσε ο Βαρουφάκης- υπουργός -και παρολίγον ή προσεχώς-πρωθυπουργός- δηλαδή Ευρωπάρχης- μιλά με ένα κυνικό, απαξιωτικό τρόπο για τους Έλληνες -και δη τον Τσίπρα και τον Βαρουφάκη- με την δύναμη ενός ιμπεριαλιστή που θέλει μια «καθαρή Ευρώπη» και μια Μεγάλη Γερμανία.

«Η Ελλάδα θέτει σε κίνδυνο το ευρώ». «Δεν υπάρχει εναλλακτική από την λιτότητα». «Καμία ελπίδα για τις γερμανικές αποζημιώσεις». Ο δρόμος για την Ελλάδα θα παραμείνει δύσκολος». «Η Ελλάδα μας προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Έγιναν ασυγχώρητα λάθη από την ελληνική κυβέρνηση». «Η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα δεν είναι μονόδρομος». «Η ρίζα του προβλήματος παραμένει η Ελλάδα». «Η Ελλάδα ζούσε επί δεκαετίες πάνω από τις δυνατότητές της και δεν έκανε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις». «Δεν συντρέχει λόγος σε πηγάδι, που δεν έχει πάτο, να ρίχνουμε χρήματα».

Ο Αλέξης Τσίπρας το άφησε να περάσει. Καμιά σχέση με τον Θόδωρο Πάγκαλο που με τη δήλωση ‘Η Γερμανία είναι γίγαντας με μυαλό νάνου» προκάλεσε διπλωματικό επειδόσιο κι αναγκάστηκε να ανασκευάσει υπερήφανα. «Αυτό το ηλίθιε, το  είπες στα σοβαρά;»σχολιάζουν οι τρολιστές στο Ίντερνετ. «Ναι» απαντά Σόιμπλε. «Ευτυχώς, γιατί εγώ δεν σηκώνω αστεία» απαντά ο Αλέξης.

Ο Τζέντλεμαν Ευκλείδης

Την «ντροπή»  ανέλαβε να ξεπλύνει ο μετρημένος και σεμνός -όπως φαίνεται, με την ευγένεια ενός τζέντλεμαν-από την Πρέβεζα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος:

«Θέλετε να κατανοήσετε γιατί το κέντρο δεν έχει εγχείρημα πια; Και πως σε πολλά μέρη το κέντρο χάνει έδαφος; Για να πάρω μια φράση του Μπιλ Κλίντον, που για κάποιο λόγο μπήκε στην επικαιρότητα, δεν θυμάμαι για κάποιο λόγο, ‘είναι η κοινωνία ανόητε'». Και προσπάθησε να εξηγήσει στους ομολόγους του στο Νταβός ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν νέες περικοπές στις συντάξεις γιατί στην πραγματικότητα το εισόδημα της σύνταξης έχει και έναν άλλον ρόλο στην Ελλάδα.

«Τους εξήγησα γιατί δεν μπορούν να μειωθούν πια οι συντάξεις. Πρώτον γιατί είχαμε έντεκα διαδοχικές μειώσεις των συντάξεων και δεύτερον ότι η σύνταξη στην Ελλάδα παίζει ένα ρόλο για μια γιαγιά στην Άρτα ή στην Πρέβεζα, η οποία μπορεί να έχει 600 ευρώ, αλλά με αυτά τα 600 ευρώ βοηθά τον άνεργο γιο ή την 17χρονη μαθήτρια που θέλει να δώσει εξετάσεις για το πανεπιστήμιο και σήμερα χρειάζεται φροντιστήριο».

Ο Σόιμπλε είναι κακός

Ο Λούθηρος σε ένα πολεμικό ύμνο του μιλάει για το φρούριο του Θεού. Ελάχιστοι γνωρίζουν το μίσος του για τους Εβραίους τραπεζίτες όταν ζητά «να βάλουμε φωτιά στις Συναγωγές και στα σχολεία τους, να καταστραφούν και να ισοπεδωθούν και τα σπίτια τους και να καταργηθεί η άδεια κυκλοφορίας στους δημόσιους δρόμους». Ο Σόιμπλε δεν φαίνεται να μισεί τους Εβραίους και δεν χάνει ευκαιρία να το λέει. Δεν είναι φιλοναζί. Απλώς μια από τις πάγιες θέσεις της «Ένωσης Νέων Γερμανίας» από την οποία προέκυψε ο Σόιμπλε είναι πως ο κατώτατος μισθός μειώνει τις θέσεις εργασίας.

Το κόμμα του υποστήριξε τις ΗΠΑ στον πόλεμο στο Ιράκ με περισσότερο πάθος από τον Ομπάμα που από τότε έβαλε στόχο να κλείσει το στρατόπεδο Γκουαντανάμο που ο Σόιμπλε θεωρεί απαραίτητο. Ίσως επειδή δεν έχει αντίρρηση σε υποκλοπές ή στο άνοιγμα των e-mail υπόπτων για τρομοκρατία, αφού το δόγμα του είναι ‘Νόμος και Τάξη». Οι προληπτικές συλλήψεις για θέματα τρομοκρατίας στο εσωτερικό έγιναν πράξη όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών και η χρησιμοποίηση του στρατού για την τήρηση της τάξης ψηφίστηκε ως νόμος.

Οι αντίπαλοί τον κατέταξαν στα «γεράκια» της γερμανικής πολιτικής σκηνής. Η «πνευματική δύναμη πίσω από το σχέδιο της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης», όπως τον αποκάλεσε ο Γιάννης Βαρουφάκης πιστεύει ότι το πρόβλημα είναι οι εθνικές κυβερνήσεις που θέλουν να φορτώσουν στην Ένωση τα εθνικά του προβλήματα. Η άποψη του για τους μετανάστες εκφράστηκε το ’99 με το σύνθημα μια εκστρατείας του κόμματος. «Ένταξη: ναι – διπλή υπηκοότητα: όχι. Μας είναι χρήσιμοι».

Ο μακροβιότερος βουλευτής του γερμανικού κοινοβουλίου είναι εξαιρετικά δημοφιλής ως καλός Γερμανός πατριώτης και νομοταγής χριστιανοδημοκράτης. Δεν συμπαθεί τους ναζί, αλλά πιστεύει ότι οι ομολογίες με βασανιστήρια κρατουμένων μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη δίκη εναντίον τους. Δεν είναι ιμπεριαλιστής. Απλώς υποστήριξε τον πόλεμο στο Ιράκ με πάθος. Δεν παίζει το ρόλο του «κακού». Απλώς είναι κακός. Ο Σόιμπλε δεν μισεί την Ελλάδα. Απλώς πιστεύει, όπως διδάσκει κι ο Λούθηρος πως «όλοι οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί και τους πρέπει καταδίκη. Η σωτηρία είναι δώρο που δεν το αξίζουν».

«Να φύγει η Γερμανία»

Το πρόβλημα αρχίζει από όταν ξαφνικά συνειδητοποιούμε ότι η πρόταση Σόιμπλε  δεν μοιάζει με τις θέσεις των δραχμιστών -και του Λαφαζάνη- αλλά ότι η έξοδος από την Ευρωζώνη και το ευρώ είναι η πρόταση που κάνουν φιλέλληνες οικονομολόγοι και μάλιστα νομπελίστες. «Η ευρωζώνη πρέπει να μείνει ενωμένη, αλλά αν διαλυθεί θα πρέπει να φύγει η Γερμανία και όχι η Ελλάδα. Η Ελλάδα έκανε κάποια λάθη αλλά η Ευρώπη έκανε ακόμα μεγαλύτερα» είπε πριν λίγες  μέρες ο Τζότζεφ Στρίγκλιτς.

«Το φάρμακο που τους έδωσαν ήταν δηλητήριο. Το χρέος αυξήθηκε και η οικονομία συρρικνώθηκε. Αν η Ελλάδα φύγει, πιστεύω πως μπορεί να τα πάει καλύτερα. Θα υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής. Αλλά η Ελλάδα θα αρχίσει να αναπτύσσεται. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η Γερμανία, η οποία έχει επωφεληθεί υπερβολικά από το ευρώ.  Η καλύτερη λύση για την Ευρώπη, αν διαλυθεί, είναι να φύγει η Γερμανία».

Τελικά ένας άλλος οικονομολόγος, ο καθηγητής Ανδρέας Παπανδρέου, δικαιώνεται όταν έλεγε πως αν η Ελλάδα μπει στην ΕΟΚ ο Βορράς θα συνθλίψει το Νότο. Ή όταν αργότερα αναρωτιόταν- με την ενοποίηση της Γερμανίας- ότι το δίλημμα είναι αν θα έχουμε μια ευρωπαϊκή Γερμανία ή μια Γερμανική Ευρώπη. Όμως δεν έφυγε από την ΕΟΚ και δεν θα μάθουμε ποτέ τι θα έκανε με την Ευρώπη.

Ο Στίνγκλις και ο Σόιμπλε συμφωνούν πως είναι καλύτερα να βγούμε από το ευρώ. Αλλά κι ο πραγματικός Μέτερνιχ συμφωνούσε με τον κόμη Καποδίστρια- τον υπουργό Εξωτερικών της ΡωσίαςGiovanni Capodistria, που έγινε ο πρώτος κυβερνήτης του προτεκτοράτου- ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν λάθος. Δεν έπρεπε να γίνει.

Το φόρεμα

Η Ελλάδα το 2.000 αγόρασε ένα ακριβό φόρεμα με δανεικά που δεν είχε να επιστρέψει ή με ανύπαρκτο χρήμα. Μπορεί να επιστρέψει το φόρεμα, να το βρει να το πληρώσει  ή να μην το πληρώσει.  Σε κάθε περίπτωση το ευρώ, είτε είναι δανεικό, είτε είναι κλεμμένο- όπως περίπου λέει ο Σόιμπλε- είναι ένα νόμισμα ξένο.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς νομπελίστας -ούτε καν πρωτοετής φοιτητής- για να καταλάβει ότι το πρόβλημα δεν είναι το νόμισμα. Ούτε η επιστροφή  στη δραχμή θα μας ξαναδώσει το -υποτιθέμενο- χαμένο εθνικό μεγαλείο, ούτε ο …αρχαίος οβολός, ο βυζαντινός σόλιδος ή το τάλαντο. Κάτι άλλο πρέπει να γίνει ….ανόητε! Για την ακρίβεια έπρεπε να είχε γίνει ήδη. Αλλά πώς; O Tσίπρας υπόσχεται επιστροφή στην δεκαετία που καταριέται, η Δημοκρατική Παράταξη αναζητά την σοσιαλδημοκρατία, ενώ αυτή έχει πεθάνει, οι νεοφιλελεύθεροι λένε στο ΔΝΤ ‘Κράτα, μην υποχωρήσεις τώρα!» και ο Θεός, μετά από ένα πέρασμά του από την Αριστερά, μας εγκατέλειψε.

Όπως και να το δεις, σ΄αυτή τη χώρα, όπου οι δρόμοι έχουν ξένα ονόματα, έναν ακόμα ανδριάντα θα τον αντέξουμε.

Τις πταίει, πως και πότε και γεννήθηκε το χρέος;

TOPICS:ΔάνειαΧρέηΧρεοκοπία

Του Νίκου Λακόπουλου

H υπερχρέωση της χώρας έγινε επί κυβερνήσεων Κώστα Σημίτη παρά τον «μύθο» ότι οι παροχές μέχρι το 1989 εκτίναξαν το χρέος. Mιλάει ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου, Δημήτρης Τσοβόλας. «Aυτό που επί εικοσιπέντε και πλέον χρόνια υποστήριζε η Ν.Δ. και το δήθεν εκσυγχρονιστικό ΠΑ.ΣΟ.Κ., ότι υπερχρεώθηκε η χώρα μας το 1989, λόγω της κοινωνικής πολιτικής και άλλων παροχών που δόθηκαν στον Ελληνικό λαό την περίοδο 1981-1989 είναι ψέμα. Προκύπτει, αντίθετα, ότι μετά το 1989, παρότι πάρθηκαν αντιλαϊκά και αντικοινωνικά μέτρα και εκποιήθηκε μέρος της εθνικής περιουσίας, το δημόσιο χρέος της Κεντρικής Διοίκησης αυξήθηκε σημαντικά και ως ποσοστό στο Α.Ε.Π. και σε απόλυτους αριθμούς».

Σύμφωνα με την δήλωση του πρώην υπουργού η τότε Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. παρέδωσε στις 30-6-1989 χρέος που ανέρχονταν σε 6.699 δισεκ. δρχ., ή σε ποσοστό 61,5% του Α.Ε.Π. Στη συνέχεια όμως με Κυβέρνηση Ν.Δ. (και Πρωθυπουργό τον κ. Κων. Μητσοτάκη), το 1993 ανήλθε στο τρομακτικό ποσό των 23.431 δισεκ. δρχ. ή ποσοστό 110,9% του Α.Ε.Π. Τέλος στην περίοδο 1994 έως 1997 (με κυβέρνηση κ. Σημίτη) ανήλθε στο ποσό των 39.339 δισεκ. δρχ. το 1997 ή σε ποσοστό 120,2% στο Α.Ε.Π.. Σήμερα δε παρά τα σκληρά μνημόνια ανέρχεται στο ποσό των 364 δισ. ευρώ  ή σε ποσοστό 180% του Α.Ε.Π..Ο καθένας ας βγάλει τα δικά του συμπεράσματα».

Το πρόβλημα με το πότε γεννήθηκε το χρέος είναι τι και από πότε θα μετράμε. Δεν μπορούμε να δούμε το χρέος χωρίς να δούμε και τι συνέβαινε την χώρα εκείνη την εποχή. Άλλο να δανείζεσαι για επενδύσεις κι άλλο για να κατανάλωση. Κι ακόμα χειρότερα, άλλο να δανείζεσαι για να πληρώνεις τόκους παλιότερων δανείων. Η δημιουργική λογική του Σημίτη μετέθεσε χρέη στο μέλλον.

Ο Δημ. Τσοβόλας σε άλλη συνέντευξή του δεν παραλείπει να κατακεραυνώσει τον Κώστα Καραμανλή- όταν εκτοξεύτηκε το χρέος- και τον Γιώργο Παπανδρέου στα χέρια του οποίου έσκασε η βόμβα. Η άποψη που κυριαρχεί στους κύκλους της Δεξιάς είναι πως για όλα φταίει η δεκαετία ΄80 και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά εξεταστική από το 2008 -εξαιρεί την περίοδο Κώστα Καραμανλή και έρχεται τώρα η Φώφη Γεννηματά για να ζητήσει έρευνα από το 2.000.

Μιλώντας τον Απρίλιο του 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης -στην Επιτροπή για τον λογιστικό έλεγχο του χρέους- εξέφρασε σκεπτικισμό απέναντι στην προσφυγή σε Εξεταστικές Επιτροπές, προκειμένου να καλυφθεί «η αποτυχία του πολιτικού και δικαστικού συστήματος».

«Αυτό που μπορεί να κάνει η Επιτροπή, είναι να φέρει όλα τα πράγματα στο φως: Το τι συνέβη με τα διόδια, το τι συνέβη με την Goldman Sachs. Να ξέρουν όλοι, ότι δεν θα μπορούσε παρά να απογειωθεί το δημόσιο χρέος στην ελλειμματική περιοχή της Ευρωζώνης. Να καταλάβουν οι πολίτες, πως το ελληνικό, το ιρλανδικό, το ισπανικό χρέος, ήταν απαραίτητο για να λειτουργεί η Ευρωζώνη όπως κτίστηκε».

O Γιάννης Δραγασάκης  θα πει το 2013 ότι το δημόσιο χρέος στην σύγχρονη Ελλάδα, δημιουργήθηκε την δεκαετία του 80 με αρχές της δεκαετίας του 90. » Το 1980 το χρέος ήταν 22 % του ΑΕΠ και μέχρι το 1993 έφθασε στο 98 %.

Δυο από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της Ελλάδας ο Χαρίλαος Τρικούπης και ο Ελευθέριος Βενιζέλος φαίνεται ότι οδήγησαν την χώρα σε χρεοκοπία, αλλά είναι οι άνθρωποι που δημιούργησαν την χώρα. Τις πταίει, όπως θάλεγε ο πρώτος. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα το βρει καμιά εξεταστική επιτροπή και μάλιστα τις Βουλής. Σαν τις μπαμπούσκες η έρευνα θα οδηγήσει στο πρώτο δάνειο του 1824 που αποπληρώθηκε το 1978!

΄Η Αγγλία τώρα ενδιαφέρεται για την Επανάσταση και μάλιστα προσφέρει λεφτά να συνεχισθεί ο αγώνας. Τα λεφτά θα πάνε να τα φέρουν από το Λονδίνο ένας εφοπλιστής, ένας πολιτικός και ένας έμπορος. Ο υδραίος Ορλάνδος, ο πελοποννήσιος Ζαϊμης, ο γιαννιώτης Λουριώτης. Η Επανάσταση, δεν έχει να πληρώσει ούτε τα έξοδα ταξιδίου. Τότε προσφέρεται ο φιλέλληνας Λόρδος Μπάιρον να δανείσει την Επανάσταση.

Οι τρεις ταξιδιώτες είχαν σπαταλήσει αρκετά χρήματα στο Λονδίνο, κάνοντας πολυτελή ζωή. Έγινε ένα γενναίο τραπέζι παρόντος και του δημάρχου και η «επιτροπή» συμφώνησε δάνειο 800.000 λιρών με τον Οίκο Λόφναν με τόκο 5%, προμήθεια 3% και ασφάλιστρα 1,5% που θα αποπληρωνόταν σε 36 χρόνια. Ως εγγύηση μπήκε η δημόσια περιουσία , έσοδα και κτήματα, αλλά ποια δημόσια, πια περιουσία, ποιανού κράτους; Οι Άγλλοι δάνεισαν ένα κράτος που δεν υπήρχε!

Στα χέρια του Εκτελεστικού θα φτάσουν μόνο 298.000 λίρες. Το δάνειο είχε οριστεί στο 59% του ονομαστικού, δηλαδή 472.000 λίρες. Παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεολύσια και 2.000 για προμήθεια και άλλες δαπάνες.Το 1838, ο υπουργός Οικονομικών Σπανιολάκης, θα κατηγορήσει ευθέως τον Ορλάνδο ότι παρακράτησε το ποσό των 5.900 λιρών από αυτό και το επόμενο δάνειο. Το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα προσημειώσει την περιουσία του. Αυτό είναι το πρώτο δάνειο του υπό ανέγερσιν κράτους. Οι άγγλοι επενδυτές ανέλαβαν ένα μεγάλο ρίσκο, να δανείσουν ένα ανύπαρκτο κράτος, αλλά δεν ήταν κακή επιχειρηματική κίνηση. Το οικόπεδο αυτό, ήταν εύφορο, στην καρδιά της Μεσογείου, ανάμεσα σε Νότο και Βορρά, Ανατολή και Δύση με θέα στο Ιόνιο, την Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος.

298.000 αγγλικές λίρες. Τόσο πουλήθηκε η Ελλάδα.

Τα λεφτά αυτά χρησιμοποιήθηκαν για τις προεκλογικές ανάγκες της Κυβέρνησης Κουντουριώτη, που προκήρυξε αμέσως εκλογές, τις οποίες κέρδισε! Με μεγάλη της χαρά, όταν τα χρήματα του πρώτου δανείου εξανεμίστηκαν, η αγγλική κυβέρνηση προθυμοποιείται να μεσολαβήσει για ένα δεύτερο δάνειο.

Το καθαρό ποσό του δεύτερου δανείου ήταν 816.000 λίρες. Οι παρακρατήσεις είναι 284.000 λίρες. Οι 212.000 θα δοθούν για αναχρηματοδότηση του πρώτου δανείου! Μένει ένα μικρό ποσό για αγορά όπλων και πυρομαχικών. Οι 160. 000 λίρες δόθηκαν για την παραγγελία έξι ατμοκίνητων πλοίων. Στην Ελλάδα θα φτάσουν μόνο τρία, η «Καρτερία», η ‘Επιχείρηση» και ο «Ερμής». Παραγγέλθηκαν δύο φρεγάτες στη Νέα Υόρκη, αλλά στην Ελλάδα θα φτάσει μία, η «Ελλάς». Η δεύτερη πουλήθηκε για να χρηματοδοτηθεί πρώτη.

Το πλοίο δεν θα έχει καλή τύχη. Θα το βυθίσει αργότερα ο Ανδρέας Μιαούλης, ο «Μπουρλοτιέρης» σε μια κίνηση εναντίον του Κυβερνήτη- πλέον- Καποδίστρια. Πιθανόν, να υπάρχει ακόμα ωστόσο, μία έπαυλη, που έχτισε με τα χρήματα, ένας από τους απεσταλμένους για την αγορά των πλοίων, ονόματι Κοντόσταυλος. Τα δάνεια -μπερδεύτηκαν με πολλά άλλα- έφεραν μια δυο, τρεις, πέντε, οχτώ πτωχεύσεις του κράτους.